در این پژوهش با بهره¬گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار تحلیل شبکه، ضمن شناسایی و تبیین مولفه¬ها و شاخص¬های مرتبط با ویژگی¬های جابه¬جایی و الگوهای سفر؛ به تحلیل ساختار فضایی منطقه کلانشهری تهران بر اساس داده¬های مرتبط با جریان سفر افراد در مقاطع زمانی 1375 و 1385 پرداخته شده است. چگونگی برقراری پیوندهای ارتباطی میان شهرها در سطح منطقه کلانشهری و شکل¬گیری سطوح مختلفی از کانون¬های جذب و تولید سفر، راهنمای این پژوهش بوده است. نتایج تحلیل¬ها نشان می¬دهد الگوی غالب جریان¬های سفر در منطقه کلانشهری تهران به صورت متمرکز و شعاعی، به سمت مراکز مسلط تهران و کرج شکل گرفته است. الگوی ساختار فضایی در منطقه کلانشهری تهران بر اساس ویژگی¬های رفت و آمد و جا¬به¬جایی نیز، الگوی متمرکز را نشان می¬دهد که با توجه به تحلیل-های مرتبط با شبکه از جمله آنتروپی در مراحل آغازین حرکت به سوی چندمرکزی شدن قرار دارد. به این ترتیب که تهران و کرج در سطح مراکز قوی عمل کرده و سایر شهرها نیز در قالب پهنه¬های شناسایی شده با تعاملات درونیشان و همچنین ارتباطاتی که با مراکز برقرار می¬کنند، در شبکه جای گرفته¬اند. به علاوه الگوی کنونی ساختار فضایی در راستای شرایط سال 1375 و تقویت کننده آن است، با این تفاوت که در دو دهه¬ اخیر مراکز تهران و کرج به عنوان کانون¬های اصلی جذب سفر قدرت بیشتری یافته¬اند.