نام پژوهشگر: معصومه خلیفه
معصومه خلیفه دینا مرشدی
تعداد قابل توجهی از بیماری های انسان از جمله بسیاری از اختلالات عصبی با تشکیل تجمعات پروتئینی پایدار، منظم و رشته ای که بنام فیبریل های آمیلوئیدی نامیده می شوند همراه است و بدین سبب به آنها بیماری های آمیلوئیدی گفته می شود. در این حالت یک پروتئین خاص یا بخشی از پروتئین از حالت محلول و طبیعی خود به فیبریل های نامحلول تغییر می یابد که در بافت ها و اندام های مختلف تجمع می یابند؛ بنابراین مطالعه پروتئین های آمیلوئیدی دخیل در این بیماری ها از اهمیت بالایی برخوردار است. فرم های آمیلوئیدی آلفاسینوکلئین یکی از ترکیبات اصلی تجمعات (لوئی بادی) درون سلول های دوپامینرژیک در بیماری پارکینسون است. این پروتئین می تواند به فضای خارج سلولی ترشح شود و با مکانیسم های مختلف به سلول گیرنده وارد شود و بیماری زایی را به سایر سلول ها منتقل کند. بر همین اساس در این مطالعه اثر سمیت این ساختارهای آمیلوئیدی را به صورت خارج سلولی بررسی کردیم. برای دستیابی به این هدف ابتدا فیبریلاسیون در پروتئین آلفاسینوکلئین القا گردید و سپس روند فیبریلاسیون با tht و قرمزکنگو دنبال گردید و تصاویر afm نیز جهت تائید صحت تشکیل فیبریل ها گرفته شد. همچنین نتایج cd نشان داد که پروتئین آلفاسینوکلئین در ابتدا بیشتر از ساختار پیچه ای نامنظم تشکیل شده بود ولی پس از القاء فیبریلاسیون ساختار آن حاوی مقادیر بالای صفحات بتا گردید. با تأیید تشکیل ساختارهای آمیلوئیدی مرگ سلولی ایجادشده توسط تجمعات فیبریلی با انجام mtt، ros، dna fragmentation، fura2-am و annexin v/pi بررسی گردید که نتایج نشان دهنده سمیت این ساختارهای آمیلوئیدی و ایجاد مرگ سلولی به واسطه آن ها بود. پس از انجام تست سلولی مسیرهای پیام رسانی درون سلولی که ممکن است با تیمار سلول ها با فیبریل ها آغاز شود مورد مطالعه قرارگرفت. ژن های مورد مطالعه مربوط به مسیر استرس شبکه آندوپلاسمی، اتوفاژی و هیپوکسی بودند که ژن های فعال در مسیر استرس شبکه آندوپلاسمی و اتوفاژی افزایش بیان داشته اند. بر اساس نتایج تست کلسیم که نشان داد فیبریل ها باعث افزایش ورود کلسیم به درون سلول می شوند می توان یکی از دلایل ایجاد استرس شبکه آندوپلاسمی را به برهم خوردن هموستازی کلسیم نسبت داد. یکی از عوامل خطر در سلول های دوپامینرژیک حضور خود دوپامین است. دوپامین در حالت سیتوزولی می تواند اکسیده شود و رادیکال های آزاد تولید نماید. از طرف دیگر آلفاسینوکلئین در تنظیم ذخیره سازی و ترشح دوپامین نقش دارند بنابراین اثر متقابل این دو ترکیب را در سلول های آسیب دیده نمی توان نادیده گرفت. از این رو در این مطالعه ما علاوه بر آلفاسینوکلئین، اثر دوپامین و اثر متقابل این دو را بر مرگ سلولی و همچنین وجود برهمکنش بین آن ها را ارزیابی کردیم.