نظام اجتماعی روستا از زمان¬های بسیار دور بر جمع¬گرایی استوار بوده و در این نوع زندگی اجتماعی، بزرگان قوم از اعتبار و منزلت بالایی برخوردار بوده¬اند، بنابراین در هر روستا چند نفر از افراد مسن که در رأس قوم و یا خانواده بزرگی قرار داشته¬اند به عنوان ریش¬سفیدان روستا شناخته می¬شدند. در گذشته، بسیاری از مسائل اجتماعی و اقتصادی مردمان روستا به وسیله این افراد حل و فصل می¬شده؛ امروزه نیز در روستاها به دلیل فقدان نهادهای رسمی حل و فصل اختلافات، مردم دعاوی خود را به وسیله افراد محلی تحت عنوان ریش سفید(شکسته بند) حل و فصل می¬کنند. بنابراین هدف از تحقیق حاضر تحلیل الگوی موثر حل اختلاف محلی در روستاهای شهرستان زابل با استفاده از مدل pra می¬باشد. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و پیمایشی استفاده شد، جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، شامل کلیه خانوارهای روستایی ساکن در شهرستان زابل و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران380 خانوار انتخاب گردید. برای آزمون فرضیات از آزمون خی¬دو و d سامرز استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می¬دهد، الگوی معتمدین محلی بر حل و فصل اختلافات و انسجام مردم مناطق روستایی شهرستان زابل موثر هستند، بنابراین فرضیات پژوهش تأیید می¬شود و در ادامه پیشنهاداتی ارائه شده است.