نام پژوهشگر: بهاره خضری

بررسی جایگاه نقش دایره در ترکیب بندی آثار نقاشان معاصر (پنج دهه اخیر ایران) ؛ پروژه عملی :همزیستی نقوش (انسان – حیوان و طبیعت) با تأکید بر وحدت بخشی دایره
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  بهاره خضری   مرتضی حیدری

پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، و با هدف بررسی ارزش های نمادین و صوری دایره در ترکیب بندی آثار نقاشی، قابلیت های وحدت بخشی دایره و سازماندهی ساختار کمپوزیسیونی، و همچنین بیان ارزش های نمادین دایره در نقاشی معاصر ایران، انجام شده است. شیوه گردآوری مطالب در این مطالعه، از طریق رجوع به منابع کتابخانه ای و نیز مشاهده و تحلیل آثار نقاشی انجام شده است. نظر به اهمیت شکل دایره در سازماندهی و هماهنگی آثار هنری، به بررسی این ویژگی در آثار 15 نقاش معاصر ایران در بازه زمانی (1390-1340)، پرداخته شده است. بررسی های انجام شده نشان دهنده آنست که دایره، علاوه بر ایفای نقش در جایگاه نقوش و ترکیب بندی آثار نقاشی، در موارد بسیار، نقش مفهوم زایی را نیز به عهده دارد. به جهت اهمیت این شکل، به نقطه، خطوط منحنی و حلزونی که منبعث از شکل دایره اند، نیز به دقت توجه شده است، زیرا اساس بسیاری از ترکیب بندی های هنری را این خطوط تشکیل می دهند. دایره در آثار نقاشان معاصر ایران، بیشتر به انگیزه کاربرد صوری و ظاهری و وحدت بخشی به ترکیب بندی آثارشان، بکارگرفته شده است. نکته جالب توجه اینست که بسیاری از هنرهای ایرانی (از جمله نقاشی ایرانی، خوشنویسی، معماری و حتی ریز نقش های اصیل مانند بته جقه،گل شاه عباسی، و همچنین حرکات اسلیمی و ختایی)، به میزان زیادی بر مبنای دایره شکل گرفته اند. نقاشان معاصر ایرانی، در پی گرایش به هویت، به عناصر سنتی و اصیل ایرانی روی می آورند که این خود دلالت بر اهمیت حضور این نقش، در آثار نقاشان معاصر ایرانی دارد.