هدف مطالعه حاضر بررسی تغییرات بیان ژن گیرنده های مو-اوپیوئیدی وn-متیل d-آسپارتات (nmda) در سطح mrna پس از القای تحمل به خاصیت ضددردی مورفین بود. رت های نر نژاد ویستار با محدوده وزنی 250 تا 300 گرم، استفاده شدند. برای القای تحمل به مورفین، در یک گروه تزریق روزانه مورفین (10 میلی گرم/کیلوگرم) به مدت 14 روز انجام شد، در حالیکه گروه کنترل فقط سالین (1 میلی لیتر/کیلوگرم) را دریافت نمود. تست هات پلیت در روزهای 1، 5، 10 و 15 روز از شروع تزریق مورفین انجام شد تا تحمل به خاصیت ضددردی مورفین بررسی شود. پس از القای تحمل به مورفین، سر رت ها جدا شد و مغز میانی و نخاع (ناحیه خاجی کمری) آنها جدا گردید. بیان ژن با استفاده از روشrt-pcr نیمه کمی بررسی شد. نتایج تست هات پلیت نشان داد که تحمل به مورفین در 15 روز بعد از تزریق مورفین ایجاد شد که این موضوع با کاهش خاصیت ضددردی مورفین (10 میلی گرم/کیلوگرم) در روز 15 تزریق در مقایسه با گروه کنترل تائید گردید. نتایج مطالعه بیان ژن در سطح mrna نشان داد که گیرنده های مو-اوپیوئیدی در نخاع و مغز میانی بعد از تحمل به مورفین نسبت به گروه کنترل به طور معناداری تغییر نداشتند. نتایج همچنین نشان داد که بیان زیرواحد 1 گیرنده nmda در سطح mrna به طور معناداری تغییر نکرد، اما بیان آنها در مغز میانی بعد از تحمل به مورفین نسبت به گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافت. می توان نتیجه گیری نمود که ممکن است در بیان ژن گیرنده های مو-اوپیوئیدی در طناب نخاعی و مغز میانی در طول تحمل تغییری ایجاد نشود، اما تغییرات در بیان ژن گیرنده های nmda و اثرات تنظیم کنندگی آنها روی مسیرهای درد به ویژه در مغز میانی می تواند میانجی کننده ایجاد تحمل به خاصیت ضددردی مورفین باشد.