به منظور بررسی اثرات کود اوره و آزوکمپوست در چین های مختلف بر گیاه دارویی مرزنجوش وحشی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو منطقه یزد و مشهد در سال زراعی 92-1391 انجام شد. چهار سطح کود اوره (u) و چهار سطح کود آزوکمپوست (a) (جهت تأمین مقادیر صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از هر کود) به عنوان عامل های اصلی و چین (چین اول در تیرماه و چین دوم در مهرماه) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. در این تحقیق برخی ویژگی های رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثرات کودهای اوره و آزوکمپوست بر تمامی صفات اندازه گیری شده به جز شاخص برداشت، درصد اسانس و ترکیبات اسانس معنی دار بودند (05/0p<). گیاهان تیمار شده با u1a2 (به ترتیب سطح 40 و 80 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص اوره و آزوکمپوست) و u1a3 (به ترتیب سطح 40 و 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص اوره و آزوکمپوست) در تمامی ویژگی های کمی مورد ارزیابی به جز درصد نیتروژن گیاه دارای بیش ترین و گیاهان تیمار شاهد از کمترین مقادیر برخوردار بودند. مصرف کودهای آلی و شیمیایی سبب افزایش کارایی مصرف نور و کاهش کارایی استفاده از نیتروژن در هر دو منطقه شد. آنالیز (gc) و (gc/ms) حاکی از استخراج 44 و 50 ترکیب اسانس در چین اول به ترتیب در منطقه مشهد و یزد و 44 ترکیب در چین دوم در هر دو منطقه بود. ترکیب های تیمول، 4- ترپینئول، آلفا-ترپینن، سابینن و ترانس سابینن هیدرات با بیش از 70 و 60 درصد به ترتیب در چین اول و دوم به عنوان ترکیبات عمده اسانس مرزنجوش در هر دو منطقه بودند. به طورکلی نتایج حاکی از آن بود که در مقایسه کاربرد کودهای اوره و آزوکمپوست برای تأمین مقادیر یکسان نیتروژن موردنیاز مرزنجوش، کاربرد آزوکمپوست سبب عملکرد اقتصادی (برگ و گل خشک)، کارایی مصرف نور و کارایی مصرف نیتروژن بالاتری نسبت به اوره شد. لذا به نظر می رسد استفاده از کود آلی آزوکمپوست نسبت به اوره ازلحاظ اقتصادی توجیه پذیر باشد.