نام پژوهشگر: مجید فیضی راد
مجید فیضی راد مهناز شایسته فر
صحافی یا هنر تجلید از جمله ی صنایع و هنرهای دستی است که قدمت آن به زمان ساخت و تولید نخستین کتابها می رسد. جلدها اغلب از چرم ساخته می شده است. در دوره های مختلف از حیات و شکوفایی هنر جلدسازی؛ تکنیک هایی برای ساخت و تولید جلدها ابداع گشته که در تنوع بخشیدن به نمای بیرونی و ظاهری کتب نقش ارزنده ای را بر عهده داشته است. از جمله ی این تکنیک ها می توان به مشبّک کاری چرم (جلد مشبّک) اشاره کرد. این هنر و تکنیک در پاره ای از مواقع با هنرهای دیگری چون معرّق و منبّت اشتباه گرفته شده است، که می توان یکی از عوامل این امر را در نداشتن شناخت کافی و دقیق از این هنر دانست. مشبّک کاری از جمله ی فن ها و تکنیک هایی است که در شاخه های مختلفی از هنر ایرانی به کار گرفته می شود. بازشناخت جلد مشبّک و تکنیک اجرایی آن از اهداف این تحقیق در برابر دو شیوه ی جلدسازی دیگر یعنی معرّق و منبّت خواهد بود. تحقیق، کوشش خواهد کرد با استفاده از منابع تاریخی به تجزیه و تحلیل داده ها به صورت توصیفی- تحلیلی و اجرای عملی، علاوه بر شفاف سازی برخی از تعاریف فن جلدسازی، به شناسایی نقوش بکار رفته در جلد مشبک به طور اخص نیز بپردازد. در بخش پایانی تحقیق، با ساخت نمونه هایی متاثر از دیگر نمونه های هنرهای ایرانی و نیز احیا و تغییر کاربری برخی از هنرها???lراموش شده در کتاب آرایی، الگوهای پیشنهادی جدیدی توسط نگارنده در جهت گسترش تکنیکی و طراحی جلد مشبک معاصر، ارائه شده است. تصاویری از کارهای عملی ارائه شده در این تحقیق، شواهدی مستند بر این مدعاست که با گسترش و تنوع تکنیک و طراحی در جلد مشبک می توان به نمونه های بدیع و متنوعی در این حوزه دست یافت.