چکیده: با وجود نظریات گوناگونی در مورد مبنای مسوولیت مدنی، تقصیر همچنان به عنوان مبنای اصلی در این میان مطرح است. در حقوق ایران نیز اصل و قاعده، مسوولیت مبتنی بر تقصیر است، مسوولیت بدون تقصیر استثنا می باشد. تعاریف گوناگونی از تقصیر به عمل آمده که غالباً ناظر بر تقصیر نوعی هستند و این در حالی است که توجه به اوضاع و احوال و شرایط مرتکب تقصیر، با توجه به انتقاداتی که بر معیار انسان متعارف و معقول وارد آمده، دارای نقش مهمی می باشد. تقصیر به شاخه های گوناگونی تقسیم می شود و درجاتی دارد که هر یک دارای آثار عملی می باشد. تقصیر عمدی که با توجه به عنصر معنوی از سایر تقصیرات متمایز می شود، به عنوان درجه ای از تقصیر دارای شرایطی در مرحله آثار و ایجاد است. شرایط ایجاد تقصیر عمدی و آثار آن در بیمه تقصیر عمدی، شروط رافع و تحدید کننده مسوولیت و رابطه سببیت و خسارات تنبیهی در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد.