کاربرد مفاهیم پایداری در معماری، مبحثی تازه را به نام معماری پایدار باز کرده است که بر معماری سازگار با محیط زیست دلالت دارد. هدف اصلی توسعه پایدار تأمین نیاز های اساسی، بهبود و ارتقاء سطح زندگی، حفظ و اداره ی بهتر اکوسیستم ها و آینده ای امن تر و سعادتمند تر بوده است. در این حرکت جهانی معمار سنتی ایرانی نیز هم سو با آن ها در پی یافتن راهکارهایی برای تأمین زندگی مطلوب انسان بوده است. با تحلیل و تأمل در زمینه مسکن سنتی به اصول و ارزش هایی می رسیم که موجبات پایداری را برای این گونه معماری فراهم آورده است. هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش و جایگاه پیمون به عنوان عامل پایداری در مسکن سنتی است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و از راهبرد استدلال منطقی بهره برداری شده است و نمونه موردی از شهرهای مشهد، تهران و کاشان انتخاب شده اند. در این راستا نخست با زبان پایداری و ادبیات معماری پایدار، مسکن پایدار تعریف شده، سپس با توجه به این نکته ی مهم که معماری سنتی ایران دارای پشتوانه ای قوی و پر بار از جنبه های گوناگون پایداری، هنر و فرهنگ ایرانی است، به بررسی و شناخت ویژگی هایی از معماری سنتی که می توانسته در خدمت برنامه ریزی، طراحی و مردمی نمودن محیط زندگی قرار گیرد، پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که رمز پایداری مسکن سنتی ، هماهنگی فیزیک و معناست که در پیمون تجلی پیدا کرده است و می توان آن را در معماری معاصر مورد توجه قرار داد.