نام پژوهشگر: سپیده صمدزاده
سپیده صمدزاده محمدجواد مهدوی نژاد
مناظر فرهنگی یکی از عناصر باارزش مربوط به میراث فرهنگی هر کشور محسوب میشوند و واجد ارزشهای طبیعی و تاریخی میباشند. لذا پاسداری از این میراث و تعیین راهبردهای لازم جهت توسعهی آن از اهمیت خاصی برخوردار است. بدینترتیب لازم است مخاطبین این اثار از ارزشهای فرهنگی آنها آگاه شوند و نسبت به نگاهداری از آنها کوشا باشند. در این راستا الگوی محیطهای آموزش- مدار یکی از الگوهای قابل توجه در زمینهی طراحی محیط میباشد که موجب آگاهی مخاطبین از این ارزشها میگردد. محیطهای آموزش- مدار زمینهی لازم را جهت مشارکت فعال کاربرین در امر آموزش فراهم میآورند و بواسطهی تجارب حسی- حرکتی شرایط لازم را جهت شکلگیری مفاهیم در ذهن مخاطب فراهم میآورند. بدینترتیب آنها در زمینهی مسائل عقلی و اخلاقی به نوعی استقلال فکری دست مییابند و قادر میگردند که با محیط مادی و اجتماعی پیرامون خود ارتباط مناسبی را برقرار کنند. هدف از طراحی این محیطها تامین شرایط لازم جهت آموزش مخاطبین و تبادل تجربیات کاربرین میباشد. عوامل قابل توجه در طراحی این محیطها عبارتند از : پرورش فردی، تقویت روابط اجتماعی و احترام به محیط پیرامون اعم از طبیعی و مصنوع. لازم به ذکر است که فرآیند آموزش در محیطهای آموزش- مدار به صورت مادام العمر صورت میگیرد و در این میان آموزش کودکان و نوجوانان از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از این پژوهش ارائه الگویی مناسب از محیطهای آموزش- مدار جهت طراحی بوستان فرهنگی میباشد که زمینه لازم را جهت آموزش و پرورش کاربرین فراهم آورد. بدینترتیب آنها قادر خواهند بود تا ضمن ارتباط با محیط پیرامون به فراگیری ارزشهای اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی بپردازند. لازم به ذکر است که ساختار کالبدی، معنایی و رفتاری پیرامون شرایط لازم را برای آموزش و پرورش آنها مهیا خواهد ساخت. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش "تاریخی- تفسیری" همراه با تکنیک های تحلیلی- توصیفی می باشد. علاوه بر آن روش جمعآوری اطلاعات نیز برآیندی از روشهای کتابخانهای و مشاهدات میدانی است. در این نوشتار نخست به شرح مفهوم مناظر فرهنگی خواهیم پرداخت؛ آنگاه ساختار آموزش بواسطهی عناصر محیطی را شرح خواهیم داد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در راستای توسعهی منظر فرهنگی مورد نظر میتوان به طراحی بوستان آموزشی در مجاورت عناصر تاریخی پرداخت. در این راستا ساختار کالبدی، معنایی و رفتاری بوستان مورد نظر با معیارهای مورد توجه در بوستانهای آموزش- مدار مطابقت خواهد داشت.