نام پژوهشگر: ناعمه محمدی

بررسی برخی از ژن های دخیل در مقاومت به قارچ کش تری تیکونازول در قارچ ustilago hordei و امکان ردیابی جمعیت های مقاوم با ابزارهای مولکولی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1392
  ناعمه محمدی   ناصر صفایی

جو پس از گندم، ذرت و برنج چهارمین غله مهم در جهان است. بیماری سیاهک سخت جو که توسط قارچ ustilago hordei. ایجاد می شود، یکی از بیماری های مهم جو می باشد که با تیمار بذور با قارچ کش های آزول، کشت بذور عاری از بیمارگر و کشت ارقام مقاوم کنترل می شود. برای بررسی مقاومت به قارچ کش تری تیکونازول در جمعیت قارچ عامل سیاهک سخت جو، از بین 144 جدایه جمع آوری شده از استان خوزستان، 40 جدایه براساس پراکنش جغرافیایی در استان برای انجام آزمون مقاومت به قارچ کش تری تیکونازول و شناسایی افراد حساس و مقاوم به قارچ کش در جمعیت بیمارگر انتخاب شدند. نتایج حاصل از بررسی تیمار 40 جدایه با غلظت 400 پی پی ام از قارچ کش تری تیکونازول حاکی از آن بود که، 12 جدایه حساس و 4 جدایه مقاوم بوده و سایر جدایه ها طیفی از حساسیت را نشان دادند. سپس جدایه های مقاوم b1، k6 و k10 و جدایه های حساس b7، b11، g13، g16، m3 و h16 برای انجام بررسی های مولکولی انتخاب شدند.پنج ژن کدکننده ناقل abc (uhor_01094،uhor_02015،uhor_02527،uhor_02616، uhor_07286) و یک ژن کد کننده سیتوکروم اکسیداز(uhor_04007) موجود در پایگاه اطلاعاتی genre-mips ustilago hordei برای طراحی جفت آغازگرهای اختصاصی با نرم افزار primer 3، انتخاب شدند. ژن های همولوگ جدایه های حساس و مقاوم با آغازگرهای اختصاصی طراحی شده تکثیر و توالی یابی شدند. توالی های به دست آمده از ژن کد کننده ناقل uhor_01094 abc،از جدایه های حساس و مقاوم با استفاده از نرم افزار mega5 همردیف شدند. نتایج یک جهش نقطه ای را در موقعیت نوکلئوتیدی 1348 از ژن uhor_01094 نشان داد که به جایگزینی آمینواسید لوسین در جدایه های حساس با آمینواسید گلایسین در جدایه های مقاوم در موقعیت کدون 1155 منجر شد. با مقایسه نتایج حاصل با بررسی های انجام شده در این زمینه، می توان این گونه استنتاج نمود که احتمالاً جایگزینی آمینواسید گلایسین با اندازه ای کوچکتر نسبت به آمینواسید لوسین در ناحیه il4 در ناقل abc منجر به بروز مقاومت به قارچ کش تری تیکونازول شده است. همچنین قطبیت بیشتر آمینواسید گلایسین در مقایسه با آمینواسید لوسین در ناحیه اتصال به سوبسترا احتمالاً خاصیت آب دوستی این ناحیه را افزایش داده و موجب نشت بیشتر قارچ کش تری تیکونازول به خارج از سلول و بروز مقاومت می گردد.