در منطقه اسالم (شمال غرب رشت) مجموعه ای از سنگ های دگرگونی شامل انواع شیست سبز، میکاشیست و سرپانتینیت ها برونزد دارند. در این پایان نامه، برای اولین بار به وجود سنگ های رخساره شیست آبی در مجموعه دگرگونی اسالم پی برده شده است. آمفیبول (اکتینولیت)، اپیدوت، آلبیت و کلریت کانی های سنگ ساز شیست های سبز می باشد. کانی های مذکور، بدون فولیاسیون پاراژنز کانی شناسی گرین استون ها می باشند. پاراژنز کانی شناسی شیست های آبی متابازیتی شامل گلوکوفان، اپیدوت، کلریت و فنژیت است در حالی که در انواع متاپلیتی گارنت، فنژیت، کلریتوئید و فلدسپار وجود دارند. علاوه بر فولیاسیون نسل اول، دومین نسل فولیاسیون در بعضی از نمونه ها در حال تشکیل می باشد. شرایط دگرگونی محاسبه شده بوسیله نرم افزار ترموکالک، شبکه های پتروژنتیک و ترموبارومترهای قراردادی، دمای 390 تا 590 درجه سانتیگراد و فشار 7 تا 13 کیلوبار را نشان می دهد. شرایط دما و فشار دگرگونی و تنوع سنگ مادر (متاپلیت، مرمر، متابازیت، سرپانتینیت) این مجموعه دگرگونی بیانگر تشکیل آنها در منشورهای بهم افزوده نوع اقیانوس آرام (شیست آبی نوع b) می باشد. احتمالا این مجموعه دگرگونی در امتداد منشورهای بهم افزوده زمین درز پالئوتتیس و در نتیجه شروع فرورانش حوضه اقیانوسی پالئوتتیس به زیر حاشیه جنوبی اوراسیا در زمان کربونیفر بوجود آمده است.

چکیده سری مخروط های آتشفشانی جوان شمال قروه (7 عدد) در داخل پهنه ی دگرگونی سنندج-سیرجان و در راستایی به موازات آن و نیز پهنه ی آتشفشانی ارومیه دختر قرار دارند. این آتشفشان ها از نظر چینه شناسی به ترتیب از رخساره های نهشته های آذرآواری جریانی در قسمت پایین، نهشته های اسکوری در وسط و روانه های بازالتی در قسمت بالا تشکیل شده اند. ساختار مخروط ها که گویای فعّالیّت استرومبولین این آتشفشان ها است، تقریباً به طور یکنواخت از اسکوری و بمب های آتشفشانی و روانه گدازه های بازالتی پرحفره حاوی کانی های فرومنیزیم آب دار (هورنبلند، بیوتیت و آپاتیت) و بی آب (الیوین و کلینوپیروکسن) و مقادیر بسیار کمی پلاژیوکلاز (به صورت میکرولیت های زمینه) ساخته شده است. در داخل محصولات فورانی این مراکز علاوه بر انواع بمب و پرتابه، دو گروه آنکلاو به چشم می خورد. گروه اول ماهیّت فلسیک داشته و قطعاتی از پی سنگ گنیسی منطقه هستند که طی مراحل آغازین فعالیّت آتشفشان در داخل آشیانه ی ماگمایی ریزش کرده اند. گروه دوم آنکلاوهای مافیک اند. تشابه ویژگی های شیمیایی و پتروگرافیکی این آنکلاوها و سنگ های آتشفشانی میزبان، حاکی از وجود ارتباط ژنتیکی میان آن هاست، به نحوی که می توان گفت این آنکلاوها، کومولاها یا لخته هایی از ماگمای میزبان محسوب می شوند که در پی فعّالیّت انفجاری متلاشی شده و همراه با محصولات فوران به هوا پرتاب و سپس در اطراف دهانه نهشته شده اند. ژئوترموبارومتری آنکلاوهای مافیک در این مراکز، دما و فشاری به ترتیب در حدود °c 975-927 و gpa 4/0-2/0 برای الیوین بیوتیتیت ها، °c 1023-972 و gpa 6/0-4/0 برای آپاتیت-پیروکسن-هورنبلندیت ها و °c 1100-1000 و gpa 8/0-6/0 برای آپاتیت-هورنبلندیت ها را به دست می دهند. ضمناً تلفیق بررسی های رخساره ای و شیمیایی ، 5 مرحله آتشفشانی را برای آن ها پیش بینی می کند: 1) تشکیل مخازن ماگمایی در پوسته ی قارّه ای، 2) تبلور و ته نشینی لخته های(کومولاهای) کانی های مافیک، 3) تشکیل ستون های فورانی و خروج روانه های پامیسی(ایگنیمبریت ها) 4) ریزش ستون فورانی و سقوط اسکوری ها و 5) خروج آرام روانه گدازه های بازیک. نتایج بررسی های ژئوشیمیایی محصولات آتشفشانی این مراکز، مبیّن آن است که منشأ ماگما در مراکز آتشفشانی مورد مطالعه یک منبع گوشته ای غنی شده زیر لیتوسفر قارّه ای (گوشته ی متاسوماتیسم شده) در زون فرورانش می باشد. این مذاب های گوشته ای والد توسط سیّال ها و یا مذاب های حاصل از ورقه ی در حال فرورانش غنی سازی شده و طی صعود با موادّ پوسته ی قارّه ای آلایش یافته اند (فرآیند afc).

بیرون زدگی هایی از سنگ های دگرگونی به صورت متابازیت های توده ای و فولیاسیون دار در مجموعه ی افیولیتی شمال نائین وجود دارند. این سنگ ها دارای کانی های آمفیبول + پلاژیوکلاز ± گارنت ± کلینوپیروکسن ± اپیدوت می باشند. روتیل و ایلمنیت کانی های فرعی بوده و پرهنیت و کلریت منشأ ثانوی دارند. با توجه به شواهد میکروسکوپی سه نسل آمفیبول شناسایی شده است. آمفیبول نسل اول به صورت ادخال در پورفیروبلاست های کلینوپیروکسن وجود دارد. از این رو، منشأ دگرگونی پیروکسن ها محرز می گردد. دومین نسل آمفیبول به صورت پورفیروبلاست های درشت همراه با گارنت، کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز سازنده ی پاراژنز اوج دگرگونی هستند. در نتیجه ی آب گیری پیروکسن ها آمفیبول نسل سوم حاصل شده است. بر مبنای پاراژنزهای کانی شناسی، محاسبات دما - فشارسنجی، روابط کانی شناسی و بافتی و قلمرو پایداری مجموعه های کانی شناسی متفاوت، تحولات دگرگونی منطقه، به صورت سه مرحله ی دگرگونی پیشرونده، اوج دگرگونی و پسرونده است که نشان دهنده ی مسیر هم جهت با عقربه های ساعت است. با توجه به هم زیستی متابازیت های اپیدوت دار و سنگ های دگرگونی درجه بالاتر عاری از اپیدوت، مسیر دگرگونی پیشرونده از رخساره ی اپیدوت-آمفیبولیت عبور کرده است. پاراژنز اوج دگرگونی شامل کلینوپیروکسن، گارنت، پلاژیوکلاز و آمفیبول می باشد. در این مرحله از دگرگونی فرایند ذوب بخشی باعث تشکیل لوکوسوم رگه ای متشکل از کوارتز و پلاژیوکلاز گشته است. دگرگونی پسرونده با آب گیری پیروکسن و تبدیل روتیل به ایلمنیت در درجات بالای دگرگونی شروع شده و به دنبال سریسیت زایی و سوسوریت زایی پلاژیوکلاز و کلریت زایی گارنت دومین مرحله ی دگرگونی پسرونده در حد رخساره ی شیست سبز روی داده است. در نهایت آخرین مرحله ی دگرگونی پسرونده با تشکیل رگه های پرهنیت در حد رخساره ی پرهنیت-پومپله ایت انجام شده است. داده های دما - فشارسنجی مرحله ی اوج دگرگونی، معادل زیر رخساره ی گرانولیت فشار بالا است. گرانولیت فشار بالا در قاعده ی جزایر قوسی بالغ و مناطق فرورانش داغ تشکیل می شوند. ترکیب شیمیایی سنگ کل نمونه های مورد مطالعه و اجماع نظر در مورد وجود حوضه های اقیانوسی باریک و جوان (پشت قوس) حاصل از فرورانش نئوتتیس به زیر خرده قاره ی ایران مرکزی، بیان گر تشکیل گرانولیت های فشار بالای نائین در یک زون فرورانش داغ می باشد.

سنگهای آتشفشانی سنوزوئیک منطقه ی مورد مطالعه با چهار رخساره : رخساره ی رسوبی-آذرآواری، رخساره ی روانه گدازه های آندزیتی-آندزی بازالتی، رخساره ی روانه های ایگنیمبریتهای ریولیتی و رخساره ی نفوذیهای نیمه عمیق بر روی واحدهای قدیمی تر به سن ژوراسیک و کرتاسه و با دگرشیبی در زیر سازندهای سرخ زیرین، قم، سرخ بالایی و کنگلومرای بختیاری قرار می گیرند. گدازه ها با طیف ترکیبی گسترده ای شامل: آندزیت، آندزی بازالت، داسیت و ریولیت و هم چنین نفوذی ها شامل توده نفوذی دیوریتی و دایکهایی با ترکیب دیوریت-آندزیت می باشند. عمده ترین کانیهای موجود در این سنگها پلاژیوکلاز، سانیدین، آمفیبول، پیروکسن و کانیهای تیره می باشند و بافتهای پورفیری، میکروکریستالین، هیالوکریستالین و اینترسرتال را عرضه می کنند. نمونه های مورد مطالعه در نمودارهای تعیین سری ماگمایی در محدوده کالک آلکالن قرار می گیرند و با توجه به نمودارهای هارکر دچار تبلور تفریقی کلینوپیروکسن، آمفیبول، پلاژیوکلاز، فلدسپاتهای آلکالن و کانیهای تیره (مگنتیت، تیتانومگنتیت، ایلمنیت و روتیل) شده اند. در نمودارهای عنکبوتی، عناصر نادر خاکی سبک lree نسبت به عناصر تادر خاکی سنگین hree غنی شدگی و عناصر hfs (ti, nb) آنومالی منفی و عناصر lfs (cs, k, pb) آنومالی مثبت نشان می دهند که از ویژگیهای بارز مناطق فرورانش است. ضمن آنکه در نمودارهای تمایز محیط تکتونیکی، نمونه ها در محدوده های بازالتهای مناطق جزائر قوسی و حاشیه فعال قاره ای قرار می گیرند. در بررسیهای شیمی کانیها شواهدی از تغییرات شرایط فیزیکوشیمیایی مخزن ماگمایی و نیز تبلور آنها در شرایط فوگاسیته ی اکسیژن بالا و فشارهای متوسط تا بالا و در محیط تکتونیکی جزائر قوسی و برخی نیز موقعیت بازالتهای درون صفحات را نشان می دهند. نتایج فشارسنجی فشار 10-2 کیلوبار برای کل نمونه ها و نتایج دماسنجی برای آمفیبولها دمای 20±720 و برای کلینوپیروکسنها دمای150±1050 و برای ارتوپیروکسنها دمای 150±950 به دست می دهد. در بررسیهای ساختاری انجام گرفته سامانه گسل امتداد لغز راست بر عزالدین-راهجرد (با روند n10-20w)که برای اولین بار در این مطالعه معرفی می گردد طولی حدود 70 کیلومتردارد و این گسل وگسلهای قم-زفره و بیدهند از جمله گسلهای عرضی پی سنگی منطقه محسوب می شوند. روند دایکها عمود بر محور چین خورگیها است که عموماً موازی با روند گسلها است. لذا می توان نتیجه نتیجه گرفت که ارتباط نزدیکی بین تکتونیسم و ولکانیسم برقرار بوده و الگوی تکتونیکی ترافشاری راست بر مهم ترین رژیم دگرریختی منطقه بوده است.

چکیده توده گرانیتی لیسار ترکیب یکنواخت گرانیتی داشته و به علت دارا بودن پتاسیم فلدسپات فراوان (حدود 40%) رنگ صورتی ویژه ای دارد.وجود بافت گرانوفیری در سنگ های این توده، فراوانی آنکلاو و نبود هاله دگرگونی بین سنگهای پلوتونیک با سنگ های اطراف حکایت از کم عمق بودن این توده پلوتونیکی دارد. با توجه به نوع بافتها، می توان نتیجه گرفت که در مراحل پایانی تبلور فشار بخارآب به شدت کاهش یافته است. از نظر ژئوشیمیایی، توده مزبور بسیار پرآلومین،واز نظر سری ماگمایی جزء سری کالک آلکالن پر پتاسیم پس از برخورد صفحه ای محسوب می شود. ضمن آنکه از نوع گرانیتوئیدهای نوع a (غیر کوهزایی) است که احتمالاً از ذوب منابع پوسته قاره ای ایجاد شده است. با توجه به روابط پترولوژیکی و موقعیت ژئودینامیکی، تصور می شود که توده ی مذکور به هنگام برخورد خرده قاره های کیمرین و اوراسیایی و از ذوب پوسته ی قاره ای طی رویداد کوهزایی ائوکیمرین ایجاد شده باشد. نمونه های آتشفشانی منطقه(آندزیت) در محدوده کالک آلکالن و پرآلومین قرارگرفته و از نوع زون های کششی درون قاره ای بوده و در حوضه های پشت کمان توسعه یافته اند. مطالعه نمودارهای ژئوشیمیایی، ارتباط ماگمای تشکیل دهنده آندزیتها با فرورانش و آلایش با لیتوسفر قاره ای و نقش محرز یک منبع گوشته لیتوسفری را به اثبات می رساند. لذا به نظر می رسد که این مجموعه در حوضه پشت کمان توسعه یافته است، که در آن فوران های انفجاری رسوبات پیروکلاستیک مختلفی را تولید کرده اند. مرحله بعدی ولکانیسم فوران هوایی آرام تر را پدید آورده است که در نتیجه ی این فوران، گدازه های آندزیتی به سطح رسیده اند. نسبت عناصر کمیاب نیز بیانگر آن است که ماگمای اولیه از یک منبع گوشته لیتوسفری که با پوسته قاره ای آلایش یافته حاصل شده اند.

منطقه مورد مطالعه متعلق به پهنه سنندج- سیرجان بوده و در غرب و شمال غرب شهرستان اسد آباد واقع است. در این منطقه سنگ¬های دگرگونی با پروتولیت، بازیک پلیتی و آهکی برونزد دارند. متابازیت¬ها با پاراژنز کانی¬شناسی آمفیبول (ترمولیت-اکتینولیت)، فلدسپار (آلبیت) و اپیدوت، شرایط دگرگونی رخساره شیست سبز را نشان می¬دهند. سنگ¬های دگرگونی پلیتی شامل میکاشسیت، گارنت شیست و کلریتوئید گارنت شیست می¬باشند. در این تحقیق برای اولین بار وجود شیست¬های گارنت و کلریتوئید دار در شمال اسدآباد گزارش می شود. ترکیب بیوتیت¬ها غنی از آهن، فلدسپارها از نوع آلبیت، گارنت¬ها نیز از متشکله آلماندن غنی هستند. کلریتوئیدها از نوع آهن¬دار هستند. بررسی¬های پتروفابریک نشان دهنده رشد سین تا پست تکتونیک کانی¬های گارنت و کلریتوئید است. محاسبات دما- فشار سنجی فشار 12 کیلوبار را در دمای 500 درجه برای کلریتوئید گارنت شیست¬ها نشان می دهد. بعد از کشف سنگ¬های رخساره اکلوژیت منطقه شهرکرد، سنگ¬های دگرگونی مذکور دومین گزارش از سنگ¬های فشار بالا در پهنه سنندج- سیرجان می باشد. بر خلاف سنگ¬های دگرگونی مجاور(همدان) که تحت شرایط p/tپائین دگرگون شده اند کلریتوئید-گارنت شیست های شمال اسدآباد گرادیان دگرگونی p/t متوسط نشان می دهند. شواهد ژئوشیمیایی سنگ کل متابازیت¬های اسدآباد بیانگر پروتولیت بازالتی با منشا آذرین می¬باشد. سری ماگمایی آنها عمدتاً آلکالن است. در نمودارهای متمایزکننده محیط تکتونیکی پروتولیت متابازیت¬های مورد مطالعه، شاخص¬های ژئوشیمیایی بازالت پشته¬های میان اقیانوسی، جزایر قوسی و درون صفحه ای قاره¬ای دیده می شود. این چنین شاخص¬هایی در جایگاه پشت قوس قاره¬ای امکان پذیر است. مشارکت مواد پوسته¬ای در ژنز ماگمای بازالتی گوشته¬ای را می¬توان با غنی شدگی نمونه¬های مورد مطالعه از th و lree ارزیابی نمود.

در مجموعه افیولیتی شرق و جنوب شرق بیرجند، بلوک هایی از جنس سنگ دگرگونی در سه منطقه گزیک، گورچانگ و سولابست وجود دارند. این بلوک های دگرگونی در یک ملانژ افیولیتی با زمینه سرپانتینیتی واقعند. در دو منطقه سولابست و گزیک متابازیت هایی وجود دارند که تحت شرایط رخساره آمفیبولیت و اکلوژیت دگرگون شده اند. شیست آبی با پروتولیت غنی از کوارتز نیز در این دو منطقه دیده می شود. در منطقه گورچانگ متابازیت ها در رخساره آمفیبولیت دگرگون شده اند.با توجه به روابط بافتی، پاراژنزهای کانی شناسی متفاوت، ساختارهای واکنشی و روابط ادخال ها می توان مسیر دگرگونی سنگ های مورد مطالعه را بصورت نیمه کمی تعیین و یک تحول دگرگونی پنج مرحله ای را تعریف نمود.

متاگابروهای گرانولار مجموعه افیولیتی جنوب دهشیر دارای کانی شناسی کلینوپیروکسن+آمفیبول+پلاژیوکلاز+ ارتوپیروکسن +پرهنیت می باشند. اما در متاگابروهای فولیاسیون دار فضای بین آمفیبول های جهت یافته توسط پلاژیوکلاز پر شده و اثری از پیروکسن وجود ندارد. به داخل این متاگابروها مذاب پلاژیوگرانیتی بصورت رگه ای و توده های کوچک تزریق شده است. شواهد میکروسکوپی و بافتی مانند تجزیه بخشی کلینوپیروکسن به آمفیبول، نشان دهنده منشا دگرگونی آمفیبول ها است. بلورهای ریز ارتوپیروکسن نیز در فضای بین سایر بلورها قرار دارند. ویژگی های ژئوشیمیایی سنگ کل پلاژیوگرانیت های تزریق شده به سنگ میزبان متاگابرویی بیانگر نقش فرایند ذوب بخشی در تشکیل آنهاست. احتمالاً نفوذ سیالات آبدار از طریق شکستگی های موجود در نزدیک یک پشته کندگستر به بخش گابرویی توالی افیولیتی موجب دگرگونی هیدروترمال، انجام ذوب بخشی و تولید مذاب پلاژیوگرانیتی گشته است. به کمک ترکیب شیمیایی کلینو پیروکسن، دمای تبلور کومولای گابرویی 959 تا 977 درجه سانتیگراد تعیین شده و شرایط دما و فشار مرحله هیدروترمال با استفاده از ترکیب شیمیایی آمفیبول دگرگونی 750 و کمتر از 3 کیلوبار ارزیابی شده است. دمای ذوب بخشی و تشکیل مذاب پلاژیوگرانیتی نیز بواسطه شاخص های ژئوشیمیایی سنگ کل پلاژیوگرانیت-های مورد مطالعه و مقایسه آن با نتایج داده های آزمایشگاهی کمتر از 850 درجه سانتیگراد محاسبه شده است.در مجموعه افیولیتی شمال کامرود و جنوب دهشیر توده های کوچک پلاژیوگرانیتی وجود دارندکه دارای کانی شناسی فلدسپار+ کوارتز++بیوتیت ± گارنت می باشند.این پلاژیوگرانیت هابه داخل سنگ های دگرگونی گارنت-پیروکسن آمفیبولیت و اسپینل-گارنت هورنبلندیت و متاگابروهای غنی از آمفیبول فولیاسیون دار و گرانولار تزریق شده اند. شواهد ژئوشیمیایی سنگ کل از قبیل مقادیر کم تیتانیم و نسبت پائین آهن به منیزیم نشان دهنده آن است که فرایند ذوب-بخشی نقش اصلی را در تشکیل این پلاژیوگرانیت ها داشته است. احتمالاً تراوش آب از طریق گسل های جداکننده موجود در یک پشته کندگستر، باعث آبگیری گابروهای توالی افیولیتی و تشکیل متاگابروهای غنی از آمفیبول فولیاسیون دار و تجزیه بخشی کلینوپیروکسن به هورنبلند در انواع گرانولار شده است. با تزریق توده های ماگمایی داغ به داخل توالی گابرویی ضمن آب زدائی آن، ذوب بخشی و تشکیل مذاب پلاژیوگرانیتی صورت گرفته است.

منطقه مورد مطالعه در جنوب¬شرق دندی (شرق تکاب) واقع شده¬است که بخشی از پهنه سنندج- سیرجان محسوب می¬شود. سنگ¬های دگرگونی منطقه عمدتاً متشکل از متابازیت¬ می¬باشند. این سنگها در شرایط رخساره¬ شیست ¬سبز و آمفیبولیت دگرگون شده اند. متابازیت¬های رخساره شیست¬ سبز، شامل انواع فولیاسیون دار (شیست سبز) و بدون فولیاسیون (گرین استون) می¬باشند. آمفیبولیت¬ها نیز به صورت توده ای و فولیاسیون دار هستند. آمفیبول (هورنبلند و اکتینولیت) و فلدسپار کانی¬های سنگ¬ساز می باشند و کلریت، اپیدوت، اسفن، کوارتز و کانی¬های اپک (ایلمنیت) از کانی های فرعی هستند. بیوتیتی شدن آمفیبول¬ها، تبدیل بخشی ایلمنیت به اسفن، وجود کلریت و اپیدوت رگه¬ای و تبدیل هورنبلند به اکتینولیت، از شواهد دگرگونی برگشتی هستند. ریزساختارهای موجود در این متابازیت¬ها، عمدتاً از نوع دگرشکلی دمابالا است. در برخی از نمونه¬ها، شواهد دگرشکلی دماپایین نیز مشاهده می¬شود. در نمودار متمایز کننده منشأ ماگمایی از رسوبی، پروتولیت متابازیتهای منطقه جنوب شرق دندی از منشأ آذرین نشأت گرفته اند. سری ماگمایی پروتولیت متابازیت های مورد مطالعه تولئیتی می باشد. تهی-شدگی از عناصری همچون nb، zr، ti و p و غنی¬شدگی در u و pb در نمودارهای عنکبوتی بیانگر ژنز مرتبط با فرورانش سنگ¬مادر متابازیت¬های مورد مطالعه است. با توجه به نمودارهای متمایز کننده جایگاه تکتونیکی نیز، پروتولیت این سنگ¬ها در کمان¬ ماگمایی بوجود آمده اند. به نظر می¬رسد که ماگمای والد تمام نمونه¬های متابازیت هم¬منشأ بوده¬اند و از یک گوشته لیتوسفری با ترکیب اسپینل¬لرزولیت تولید شده¬اند. ادغام نهایی گندوانا بین 570 تا 500 ملیون سال پیش روی داده است. وقوع ماگماتیسم حجیم مرتبط با فرورانش پروتوتتیس، در پی¬سنگ، از هیمالیا تا ایران، ترکیه و یونان، شاهدی برای تشکیل حاشیه فعال نوع آندی در تمام طول حاشیه شمالی ابرقاره گندوانا است. واحدهای پی¬سنگی پروتروزوئیک بالایی- کامبرین ایران عموماً به عنوان قطعات منفک این حاشیه فعال که از شمال¬غربی آفریقا تا هند کشیده شده¬اند، تفسیر می¬شوند. بنابراین، از آنجایی که شاخص¬های ژئوشیمیایی، تشکیل متابازیت¬های مطالعه¬شده را در کمان-آتشفشانی تأیید می¬کنند، احتمالاً سنگ¬مادر متابازیت¬های مورد مطالعه ارائه کننده محصولات مافیک کمان ماگمایی ناشی از فرورانش پروتوتتیس هستند که دگرگونی حاشیه فعال قاره¬ای را متحمل شده اند.

چکیده ندارد.

تلفیق نتایج به دست آمده از این تحقیق با داده های محققین چنین نتیجه داده که در جنوب سلطان آباد (سبزوار ) ، در دوره کرتاسه ، حوضه ای پشت قوس با امتداد تقریبا شرقی -غربی بوجود آمده که در آن ولکانیسم بازالتی با ترکیب توله ایتی مناطق فرورانش ، تحولی و گاهی کالکوآلکالن جریان داشته است . احتمالا پیدایش این حوضه با تشکیل پوسته اقیانوسی سبزوار در 84 تا 87 میلیون سال قبل (باروز و همکاران ، 1983)تقریبا همزمان بوده است . پس از برخورد ایران مرکزی با البرز شرقی حوضه اقیانوسی سبزوار بسته شده و ماگماتیسم بازالتی به صورت نفوذی ( توده های کوچک گابرو) و یاتفریق یافته بصورت گرانیتوئید ( تونالیت - ترونجمیت ) به داخل متاولکانیتها تزریق شده اند . ادامه برخورد و درهم رفتن بلوکها سبب شده تا پوسته اقیانوسی پشت قوس شکسته و قطعه قطعه شده ، قطعات آن بر روی هم رانده شوند . فاز فشاری ناشی از برخورد بلوکها در پالئوسن موجب دگرگونی سنگهای آتشفشانی در فشار متوسط تابالا - دمای پائین گشته درطول آن و در زونهای برشی گلوکوفان متبلور شده است . فرارانش پوسته اقیانوسی داغ حوضه حاشیه ای بر روی متابازالتها و توده های گابرو و گرانیتوئید قوس جزایر سبب شده تا این سنگها کلا متحمل دگرگونی معکوس بشوند . در این مرحله از دگرگونی آمفیبولیتهای گلوکوفان دار قبلی به همراه توده های گابرو و گرانیتوئید تحت فشار یکسان سیالات و به کمک گرمای ورقه اقیانوسی بطور یکنواخت دگرگونی مجدد پیدا کرده اند .