باقلا (vicia faba l.) یکی از حبوبات مهم در بسیاری از کشورها به شمار می¬رود و به‎عنوان منبع پروتئینی به‎منظور تغذیه¬ انسان، دام و طیور مورد استفاده قرار گرفته و در تثبیت نیتروژن و کمک به امنیت غذایی از اهمیت ویژه‎ای برخوردار است. عارضه¬ای مشکوک به بیماری ویروسی با علائم موزائیک، پیچیدگی و بدشکلی برگ باقلا سال‎های متمادی در مزارع باقلای استان خوزستان مشاهده شده است. از این‎رو هدف از انجام این پژوهش تعیین عامل (عوامل) ایجاد بیماری در مزارع باقلای استان خوزستان است. به این منظور پس از نمونه‎برداری از مزارع باقلا، با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا و کاربرد 15 آنتی‎بادی، ویروس موزائیک معمولی لوبیا (bean common mosaic virus, bcmv)، ویروس نکروز موزائیک معمولی لوبیا (bean common mosaic necrosis virus, bcmnv) و ویروس موزائیک خیار ( cucumber mosaic virus, cmv) در گیاهان مشکوک ردیابی شد. نتایج سرولوژی پس از استخراج rna کل و انجام واکنش rt-pcr با استفاده از آغازگرهای nib2f/nib3r و cmvf/cmvr و تکثیر قطعه‎هایی به‎طول350 و 520 جفت‎باز تأیید شد. نتایج به‎دست‎آمده نشان داد مزارع باقلای استان خوزستان دست‎کم به سه ویروس cmv، bcmv و bcmnv آلوده هستند. این اولین گزارش از وقوع آلودگی باقلا به bcmv و bcmnv در ایران است. بذربرد بودن بیماری با تهیه بذر از مناطق آلوده و کشت در شرایط گلخانه و مزرعه و بررسی علائم و انجام آزمون الایزا تأیید شد. بررسی آماری درصد آلودگی، شدت و شاخص بیماری در 26 مزرعه باقلا در نقاط مختلف استان خوزستان انجام شد. نتایج نشان داد بیماری در سطح استان پراکنش وسیعی دارد. توزیع بذر گواهی‎شده و عاری از ویروس توسط مراکز مسئول در استان جهت تعویض بذر مورد استفاده در مزارع به‎عنوان روشی مناسب برای مدیریت بیماری توصیه‎می‎شود.