نام پژوهشگر: ربابه علی نیا مقدم

تحلیل کاربرد عناصر فرهنگ عامیانه در داستان های جلال آل احمد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1392
  ربابه علی نیا مقدم   غلامرضا پیروز

فرهنگ، میراث ملی مردم یک کشور است که از نسل های گذشته به ارث مانده است و بزرگ ترین نیاز جامعه ی بشری و عامل اصلی پویایی و نشاط و تداوم حیات جوامع است. فرهنگ عامیانه مجموعه ی اعمال و رفتارهایی است که سینه به سینه نقل شده و به صورت تجربه به ارث رسیده است. در زبان و قلب مردم، مثل ها، باورها و اعتقاداتی وجود دارد که هر یک از آن ها پندی بزرگ در بر دارد و از آن جا که فرهنگ هر ملتی در حکم زندگی نامه ی آن ملت است، این باورها و عقاید، نشان دهنده ی فرهنگ مردم هر سرزمین است. در آثار بسیاری از نویسندگان و شاعران ایرانی، عناصر فرهنگ عامیانه دیده می شود و این نشان از تأثیری است که فرهنگ جامعه بر روی آن ها گذاشته است. آثار داستانی جلال آل احمد نیز، سرشار از عناصر فرهنگ عامیانه است و به خوبی می توان عقاید و باورهای مردم ایران را در آن ها مشاهده نمود. اعتقادات و باورها در داستان های آل احمد، دارای جنبه های دینی و مذهبی، عقاید خرافی، آداب و رسوم اجتماعی، ضرب المثل ها و... است. تمام مواردی که جلال از فرهنگ عامیانه آورده است، باورهایی است که همواره در میان مردم جامعه وجود دارد و این امر نشان از این دارد که آل احمد به فرهنگ جامعه و مردم اجتماع خود، توجّه فراوانی دارد. البته وی گاهی به این افکار و اعتقادات مردم، به دیده-ی انتقاد و طنز می نگرد و هدف او از آوردن برخی عقاید، کوبیدن و نقد آن ها بوده است، بدین منظور که نشان دهد با آن عقاید مخالف است.