نام پژوهشگر: نجمه حاجیان
نجمه حاجیان علی اصغر انواری رستمی
در دهه های گذشته برای حمایت از سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات، موسسات رتبه بندی در سطح جهان، نهادهای تخصصی و حرفه ای و نیز بسیاری از پژوهشگران در کشورهای مختلف، اقدام به تدوین مدل های اندازه گیری و رتبه بندی شفافیت اطلاعاتی شرکت ها نموده اند. در ایران نه تنها تا کنون مدلی برای اندازه گیری این مفهوم تدوین نشده است، بلکه شرکت های ایرانی در نمون? منتخب موسسات رتبه بندی و نهادهای حرفه ای بین المللی جهت ارزیابی سطح افشاء و شفافیت اطلاعاتی نیز منظور نشده اند. لذا در این پژوهش تلاش شده است در پی نیاز به مدلی منسجم در این زمینه و در غیاب فعالیت موسسات رتبه بندی در ایران، اقدام به تدوین مدلی برای رتبه بندی شفافیت اطلاعاتی شرکت های ایرانی گردد؛ شاخصی که علاوه بر جامعیت و دربرداشتن ابعاد و مولفه های مختلف مدل های معتبر جهانی، محیط گزارشگری و نیازهای اطلاعاتی و ساختار حاکم بر بازار سرمایه ایران را نیز در نظر بگیرد. برای تدوین این مدل، با مرور ادبیات موجود و شاخص های معتبر جهانیِ شفافیت اطلاعاتی، مولفه های بالقوه انتخاب شدند و ماتریس مفهومی مربوطه پس از چندین مرحله تعدیل و نظرسنجی و تلخیص، برای دریافت نظرات استفاده کنندگان از اطلاعات، به نظرسنجی گذاشته شد. همچنین مولفه های اطلاعاتی که با توجه به محیط گزارشگری و ساختار حاکم بر بازار سرمایه ایران، برای استفاده کنندگان ایرانی ضروری تشخیص داده شد به ماتریس مذکور اضافه شد. پس از بررسی روایی و پایایی مدل تحلیل عاملی، مولفه هایی که از روایی لازم برخوردار بودند آزمون شده و در نهایت مولفه های اطلاعاتی که از نظر استفاده کنندگان با اهمیت تشخیص داده شد، وزن گذاری شده و مدل نهایی پژوهش تدوین شد. این مدل که شامل 129 مولفه اطلاعاتی است می تواند مبنایی قابل اتکا برای رتبه بندی شفافیت اطلاعاتی شرکت ها توسط نهاد ناظر بر بازار سرمایه و یا سایر نهادهای فعال در این زمینه قرار بگیرد و نیاز بازار سرمایه را برای ارزیابی این مفهوم اساسی در مورد شرکت های ایرانی برآورده کند.