نهج البلاغه مجموعه خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار امام علی(ع) است که توسط سید رضی گردآوری شده است. در این مجموعه از زبان حضرت علی (ع) نکات اخلاقی و تربیتی بسیار مهمی بیان شده است که می تواند چراغ راه هدایت انسان ها به سوی فضائل و مناقب اخلاقی و تربیتی و دوری از رذایل و کاستی های آن باشد. با مطالعه نهج البلاغه ملاحظه می شود که امام علی(ع) در موارد متعددی پس از بیان یک نکته اخلاقی و یا تربیتی، علت و سبب آن را نیز بیان نموده است. هدف از این تحقیق، بیان و تشریح تعلیل های زیبای امام علی(ع) پیرامون توصیه های اخلاقی و تربیتی است. این تحقیق به شیوه توصیفی- تحلیلی به شرح تعلیل های اخلاقی و تربیتی امام علی(ع) پرداخته است. پایان نامه در چهار فصل به شرح ذیل تنظیم شده است: در فصل اول به کلیات تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم ادوات تعلیل مورد بررسی قرار داده شده و تأکید شده است که حرف «انّ» بیشترین کاربرد را در بیان تعلیل در نهج البلاغه داشته است. در فصل سوم تعلیل های امام علی(ع) پیرامون فضائل و سجایای اخلاقی و تربیتی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم تعلیل های امام علی(ع) پیرامون رذایل و کاستی های اخلاقی و تربیتی تشریح شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که حضرت علی(ع)در خلال خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار خود ، علاوه بر بیان بسیاری از نکات اخلاقی و تربیتی، اسباب و علل این توصیه ها را نیز شرح داده است. تعلیل توصیه های اخلاقی و تربیتی یکی از بهترین روش های تشویق و ترغیب مردم به پذیرش این توصیه هاست.