هدف اصلی از این پژوهش برآورد حجم اقتصاد پنهان و رابطه آن با نرخ ارز در ایران طی دوره زمانی 1345-1390 می باشد. بدین منظور در مرحله اول: شاخص حجم اقتصاد پنهان با نرم افزار لیزرل و با رویکرد علل چندگانه- آثار چندگانه(mimic)، با متغیرهای علل(کنش): بارمالیاتی مستقیم، درآمدهای حاصل ازمنابع طبیعی، نرخ بیکاری، محدودیت تجاری، درآمد سرانه، تورم و حجم دولت، و متغیرهای اثر(واکنش): نرخ رشد gdp واقعی و تقاضای پول در گردش، محاسبه شد و با استفاده از اطلاعات جانبی و کالیبره کردن سری زمانی اندازه نسبی و مطلق اقتصاد پنهان بر حسب قیمت پایه سال 1376 بدست آمد. در مرحله دوم: با استفاده از آزمون علیت گرنجری تصحیح شده(علیت هسیائو)، رابطه بین حجم اقتصاد پنهان با نرخ ارز رسمی، غیررسمی و شکاف نرخ ارز بررسی شد. نتایج مرحله اول نشان داد که: بارمالیاتی، حجم دولت و محدودیت تجاری عامل اصلی پیداش اقتصاد پنهان در ایران می باشد و درآمد سرانه تاثیری در پیداش آن ندارد. نتایج مرحله دوم نشان داد که هر سه تعریف از نرخ ارز علت گرنجری اقتصاد پنهان می باشد و همچنین تغییر حجم اقتصاد پنهان موجب نوسانات نرخ ارز غیررسمی در ایران می باشد.