نام پژوهشگر: عارفه جعفریان
عارفه جعفریان مسعود سلیمانی
میکرو rna ها گروهی از rna های غیر کدکننده داخل سلولی هستند که تنظیم بیان ژن را در سطح پس از رونویسی بر عهده دارند. مطالعات اخیر حاکی از نقش این مولکول های کوچک در کنترل تکامل پانکراس و ترشح انسولین دارند. بر پایه تحقیقات اخیر بر روی الگوی میکرو rna ها در این مطالعه تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی (mscs) به سلول های انسولین ساز با القاء mir-375 و کاهش بیان mir-9 توسط سیستم لنتی ویروسی حامل mir-375 و anti-mir-9 بررسی گردید. پس از 21 روز از گذشت القاء mscs سلول های خوشه ای شکل حاوی انسولین با رنگ آمیزی dtz مورد بررسی قرار گرفت. ژن های مرتبط با رده اندوکرین پانکراس و همچنین ژن های اختصاصی سلول ? توسط qpcr در روزهای 7، 14 و 21 و پروتئین ها نیز توسط روش آنالیز با ایمونوسیتوشیمی مطالعه گردید. ارزیابی عملکرد سلول های تمایز یافته با آزمون پاسخ به تغییرات غلظت گلوکز و اندازه گیری انسولین و c- پپتید داخل و خارج سلولی انجام گرفت. نتایج نشان داد گرچه سلول های انسولین ساز حاصله از تمایز mscs با القاء mir-375 می توانند انسولین و سایر فاکتورهای رونویسی اختصاصی رده اندوکرین را بیان کنند ولی این سلول ها فاقد توانایی پاسخ به تغییرات گلوکز محیط می باشند. همچنین افزایش فعالیت mir-375 باعث کاهش پروتئین هدف آن یعنی mtpn گردید. از طرفی تمایز سلول های mscs با mir-375 و anti-mir-9 اثرات سینرژیسمی داشته و انسولین در سلول های تمایز یافته ترشح وابسته به گلوکز را نشان داد. در این مطالعه گزارش شده است که مهار mir-9 سبب افزایش سطح پروتئین هدف آن oc-2یعنی در سلول های انسولین ساز گردید که احتمالاً افزایش این پروتئین سبب پاسخ سلول های تمایز یافته به تغییرات گلوکز محیط گردیده است. گرچه نقش mir-375 و mir-9 در تکامل پانکراسی و ترشح انسولین به خوبی شناخته شده است، اما استفاده از این مولکول ها در بحث تمایز سلول های بنیادی تا کنون گزارش نشده است. یافته های این مطالعه عملکرد میکرو rna ها را در تمایز سلول های بنیادی پررنگ تر کرده و نشان داده است که این مولکول ها می توانند به عنوان ابزار درمانی در ژن درمانی بیماران دیابتی مفید باشند.