نام پژوهشگر: ناصرالدین علی تقویان

تبیین فلسفی آموزش زبان های خارجی بر بنیاد نظریه ی کنش هم رسانشی و کاربردشناسی جهانی و تحلیل وضعیت آموزش زبان در ایران
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1393
  ناصرالدین علی تقویان   یحیی قائدی

موضوع این رساله تبیین فلسفی آموزش زبان های خارجی بر پایه ی نظریه ی کنش هم رسانشی و نظریه ی کاربردشناسی جهانی است. برنهاده می شود که آموزش زبان خارجی تنها به یادگیری و تدریس دانش و مهارت های زبانی همچون دستور زبان، واژگان و مانند اینها مربوط و محدود نمی شود، بلکه مهم تر از آن، توانایی برقراری رابطه ای اجتماعی و هم بهرگی در برساختن جهان اجتماعی مشترک میان گوینده و شنونده است که یادگیری زبان را به امری اخلاقی و اجتماعی تبدیل می کند. زیرا در کاربردشناسی جهانی، داعیه ی اعتبار «فهم پذیری» در کنار سه داعیه ی اعتبار دیگر، یعنی «صدق»، «صداقت» و «حقانیت»، در ساختار همه ی گفته هایی که از سوی گوینده پیش نهاده می شود تنیده است و شرط برقراری رابطه ای اجتماعی، برآوردن همه ی این چهار داعیه ی اعتبار است. فهم «معنا»ی جمله ها و عبارت های زبان، به فهم «قصد» گوینده از ادای گفته اش وابسته است. ازاین رو، یادگیری زبان خارجی نیز به توانش یادگیرنده در دریافت مقاصد لانه کرده در گفته ها و نیز امکان به چالش کشیدن داعیه های اعتبار نهفته در آنها بازمی گردد. در دل هر میان کنش زبانی، نوعی فعالیت ارزیابانه نهفته است که آن را واجد وجوه هنجارین و اخلاقی می سازد. این فعالیت ارزیابانه باید در فرایند آموزش زبان خارجی نیز در نظر گرفته شود، چنان که یادگیری و تدریس زبان خارجی نمی تواند بدون توجه به این وجوه هنجارین و اخلاقی سامان یابد. یافته ی اصلی این پژوهش این است که آموزش زبان خارجی، در بنیاد امری اخلاقی و اجتماعی است که می تواند در بهبود مناسبات انسانی و تحقق آرمان های رهایی بخش برابری و آزادی سودمند افتد. افزون بر این، بررسی و تحلیل وضعیت آموزش زبان خارجی در ایران نیز از جمله اهداف این پژوهش است که به طور عمده در چارچوب نقد برنامه ی درسی ملی زبان های خارجی انجام می شود. یافته ی این بخش بر این امر دلالت دارد که آموزش زبان در ایران به سبب قرار داشتن در سپهر ایدئولوژیک آموزش و پرورش رسمی، نمی تواند به اهداف تربیتی خود دست یابد. سه روش در انجام این پژوهش به کار رفته است: 1. روش هرمنوتیک برای فهم و تفسیر نظریه ی کنش هم رسانشی و کاربردشناسی جهانی؛ 2. روش بازسازنده برای بازیابی و بازسازی وجه هنجارین و اخلاقی آموزش زبان؛ 3. روش نقد ایدئولوژی برای بررسی و تحلیل وضعیت آموزش زبان در ایران.