نام پژوهشگر: مجتبی هداوند
مجتبی هداوند کامران فیضی
صنعت خودروی جهانی طی دهه های اخیر، رشد بسیار زیادی را نسبت به سایر صنایع داشته است. هر روز شدت رقابت در این صنعت، برای کسب سهم بازار جهانی افزایش می یابد. صنعت خودروی ایران نیز در راستای کسب سهم بازار جهانی از طریق صادرات گام های موثری برداشته است. در این راستا پژوهش حاضر با عنوان مدلی برای راهبردهای فروش به خارج در ایران خودرو با تاکید بر زنجیره تامین، تبیین گردیده است. تحقیق حاضر به طور مشخص شامل دو گام اصلی جهت ارتقا رقابت پذیری صادرات خودرو به بازارهای هدف می باشد. در گام اول، چارچوب اصلی تحقیق بر اساس شناسایی ابعاد (قدرت زنجیره تامین) و کاربردی نمودن این ابعاد، توسعه یافته است. بر این اساس با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی مولفه های (قدرت زنجیره تامین) و با استفاده از تحلیل مسیر اثر (قدرت زنجیره تامین) بر (مزیت های رقابتی) و (مزیت های استراتژیک زنجیره تامین در صادرات) و در نهایت (توان رقابت پذیری زنجیره تامین جهت صادرات) آزمون گردیده است. در گام دوم، بررسی عوامل اثر گذار بر صادرات و طراحی یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری فازی بر اساس هشت معیار منتخب از شصت و یک زیر معیار شناخته شده، در اولویت پژوهش قرار گرفته است. لازم به ذکر است با توجه به نقش تعیین کننده کشورهای هدف در صادرات، سیستم پشتیبان تصمیم گیری بر اساس منتخب شصت و یک زیرمعیار از عوامل مالی، سیاسی، حقوقی، زیربنایی، کارگری و مالیاتی در برنامه متلب بر اساس منطق سوژنو طراحی و اجرا گردید. چارچوب نظری این تحقیق به بررسی مفاهیم رقابت پذیری، صنعت خودرو، زنجیره تامین و اثر آن در صادرات و همچنین مولفه های موثر بر رقابت پذیری این صنعت در جهان خواهد پرداخت. این مولفه ها به کمک مصاحبه با خبرگان، مطالعات اسنادی و ثبت تجربه شرکت ایران خودرو از طریق حضور در بازاهای بین المللی جمع آوری گردیده است. روش این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی میباشد که جهت تحلیل مسیر از نرم افزار لیزرل و جهت ایجاد یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری از نرم افزار متلب بهره برداری شده است. توزیع پرسشنامه های این تحقیق، در جامعه خبرگان صنعت خودرو در شرکت های ایران خودرو، ساپکو و ایساکو به عنوان حلقه های اصلی زنجیره تامین خودرو صورت پذیرفته است. نتایج تحقیق در گام اول، موید تاثیر قابل توجه فاکتورهای تولیدی بر قدرت زنجیره تامین می باشد. لازم به ذکر است که فاکتورهای تولیدی بر نقش جنبه های تکنولوژی در توسعه صنعت خودرو تاکید دارد که به اعتقاد محقق، سرمایه گذاری در فرآیند های مهندسی تولید و مهندسی محصول، به عنوان راهکار استراتژیک صنعت خودروی ایران جهت حضور در بازارهای بین المللی می باشد. نتایج تحقیق در گام دوم، توجه به (عوامل موثر بر صادرات) یا عوامل بیرونی می باشد. در ضمن با استفاده از سیستم پشتیبان تصمیم گیری طراحی شده بر اساس (عوامل موثر بر صادرات) میتوان اولویت بازارها را نیز تعیین نمود. براساس نتایج تحقیق اولویت صادرات به بازارهایی است که دولت مقصد نگرش مثبتی نسبت به کالاهای ساخت ایران دارد یا بعبارتی رابطه سیاسی از استحکام قابل قبولی برخودار باشد. به اعتقاد محقق با توجه به زیرساختهای موجود و توان رقابت پذیری محصولات ایرانی، کشورهایی با رابطه مطلوب سیاسی در اولویت صادرات می باشند. لازم به ذکر است توجه به ظرفیت بازار هدف و زیرساختهای فروش از طریق لیزینگ نیز به عنوان راهکارهایی جهت افزایش رقابت پذیری صادرات می باشند.