نام پژوهشگر: کبریا صبوری
کبریا صبوری امیرمظفر امینی
در حالیکه قسمت اعظم اقتصاد ایران متعلق به بنگاه های خرد، کوچک و متوسط می باشد، اما اقتصاد کشور وابستگی شدیدی به بنگاه های بزرگ دارد. دولت به صراحت افزایش صادرات غیر نفتی را به عنوان یک مسیله مهم برای تقویت اقتصاد و کاهش وابستگی به صادرات نفت و گاز مد نظر دارد و توسعه بازارهای صادراتی موجود و جدید به مثابه یک ابزار قدرتمند برای افزایش اشتغالزایی محسوب می شود. مطالعات انجام شده روشن می سازد که بخش بنگاه های کوچک و متوسط اقتصادی محوریت اساسی در رشد اقتصادی ایران داشته و در پی آن توانایی بالقوه زیادی برای ایجاد اشتغال دارد. با توجه به تأکید برنامه چهارم توسعه اقتصادی مبنی بر لزوم حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط اقتصادی، دولت نهم در آبان ماه 1384 آیین نامه اجرایی طرح گسترش بنگاه های کوچک اقتصادی زودبازده و کارآفرین (smes) را تصویب نمود. بانک کشاورزی، بانک تخصصی است که از ابتدای ابلاغ طرح حضور فعالی در جهت اجرای طرح داشته است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و کارشناسان اعتباری مرتبط با طرح در مدیریت ها و شعب مربوطه بانک کشاورزی استان تهران تشکیل می دهد. با روش تمام شماری از کل جامعه آماری که 83 نفر هستند به وسیله پرسشنامه و مصاحبه عمیق نظرخواهی شد. پژوهش حاضر به ارزیابی طرح مذکور از دو بعد ویژگی های محتوایی طرح و چگونگی اجرای آن از دید کارشناسان و مدیران مرتبط با طرح در استان تهران می پردازد. جامعه آماری موفقیت طرح در زمینه توزیع عادلانه منابع به ویژه در مناطق محروم را متوسط ارزیابی کرده و طرح در این زمینه از نظر چگونگی اجرا ضعیف تر از ویژگی های محتوای آیین نامه بوده است. در زمینه توزیع عادلانه منابع بین اقشار مختلف مردم به ویژه مردم محروم، میزان موفقیت طرح در حد متوسط است و چگونگی اجرای طرح موفق تر از ویژگی های آیین نامه عمل کرده است. جامعه آماری میزان موفقیت طرح در زمینه افزایش تولید و صادرات غیرنفتی را در حد خوبی ارزیابی کرده و این میزان موفقیت را مرهون محتوای آیین نامه و چگونگی اجرای طرح می دانند. میزان موفقیت طرح در زمینه تقویت تحرک اقتصادی در حد ضعیف بوده و این میزان موفقیت بیشتر ناشی از چگونگی اجرای طرح ارزیابی شده است. هم چنین میزان موفقیت طرح در زمینه تقویت کارآفرینی، اشتغالزایی و افزایش فرصت های شغلی نیز ضعیف ارزیابی شده و تأثیر چگونگی اجرای آیین نامه در میزان موفقیت کنونی طرح بیشتر از ویژگی های محتوایی آن بوده است.