به منظور بررسی تاثیر فسفر بر رشد و ترکیب شیمیایی نهال‎های پسته در شرایط شور، آزمایش گلخانه‎ای در قالب طرح کاملاَ تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار صورت گرفت. تیمارها شامل شش سطح فسفر ( 0، 30، 60، 90، 120 و 150 میلی‎گرم در کیلوگرم خاک از منبع اسید فسفریک) و شش سطح شوری (0، 600، 1200، 1800، 2400 و 3000 میلی‎گرم کلرید سدیم در کیلوگرم خاک) بودند. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری منجر به کاهش معنی‎دار وزن خشک برگ، ساقه و ریشه، ارتفاع ساقه و سطح برگ گردید. در حالی که کاربرد فسفر تاثیر معنی‎داری بر وزن خشک برگ و ساقه نداشت اما وزن خشک ریشه را به طور معنی‎داری کاهش داد. با افزایش شوری غلظت پرولین کاهش و میزان قندهای احیاکننده افزایش یافت. در صورتی که با افزایش فسفر غلظت پرولین افزایش نشان داد اما بر غلظت قندهای احیاکننده تاثیری نداشت. تنش شوری غلظت مس، کلسیم و سدیم شاخسار را افزایش داد اما موجب کاهش غلظت روی و فسفر شد. اثر شوری بر غلظت آهن، منگنز و منیزیم شاخسار معنی‎دار نبود. در ریشه تنش شوری غلظت عناصر آهن، روی، سدیم و منیزیم را افزایش و غلظت کلسیم، پتاسیم و فسفر را کاهش داد. کاربرد فسفر موجب افزایش غلظت آهن، سدیم و پتاسیم در شاخسار و افزایش غلظت عناصر سدیم، منیزیم و مس در ریشه شد. اما غلظت مس، کلسیم، روی، منگنز و فسفر را در شاخسار کاهش داد. معادله‎های رگرسیونی محاسبه شده میان رشد نسبی برگ، ساقه و ریشه نهال‎های پسته با قابلیت هدایت الکتریکی، نسبت جذبی سدیم و غلظت کلر، سدیم و فسفر نشان می‎دهد که با افزایش پارامترهای خاکی فوق، رشد نسبی برگ، ساقه و ریشه کاهش پیدا کرد. با توجه به این نتایج می‎توان گفت کاربرد فسفر به تنهایی تقریبأ در بهبود رشد گیاه پسته در شرایط شور تاثیر مثبتی نداشت. البته اگر این نتایج در شرایط یک باغ مورد بررسی قرار گیرد نتایج به واقعیت نزدیکتر خواهد بود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تشریحی-تکوینی اندام های رویشی با تأکید بر کرک های اپیدرمی برگ مرزه بختیاری بوده است. برگ ها در چهار مرحله نموی بر اساس ابعاد و در ساقه نیز در دو میانگره بر اساس مکان انتخاب شدند. مطالعات بافتی و میکرومورفولوژیک با استفاده از میکروسکوپ های نوری و الکترونی نگاره انجام گرفت. تغییرات تکوینی در هر سه سیستم بافتی در اندام های هوایی مرزه بختیاری اتفاق می افتد. در طی مراحل تکوین برگ، افزایش قابل توجه ضخامت کوتیکول، افزایش فضای بین سلولی و کاهش تدریجی تراکم کرک ها از مهم ترین وقایع می باشند. ترایکوم های مشاهده شده بر روی ساقه و برگ، اکثرا مشابه هستند و در ساقه نیز با پیشرفت تکوین از تعداد آنها کاسته می شود. چهار نوع کرک غده ای peltate، capitate، digitiform و conoidal در برگ گیاه مشاهده شدند. تکوین کرک های peltate مورد بررسی قرار گرفت. با در نظر گرفتن ویژگی های یاخته ای، ده مرحله تمایز یابی برای کرک های peltate مشخص شد که به سه مرحله عملکردی قبل، حین و پس از ترشح تفکیک شدند. در اولین مرحله از روند تکوین، ابتدا سلول پروتودرمی دو تقسیم پری کلین متوالی انجام می دهد تا این که سه قسمت پایه، تنه و سر را به وجود می آورد. سپس سلول سر با تقسیمات آنتی کلین متوالی هشت سلول ترشحی سر را به وجود می آورد. روی سلول های ترشحی کوتیکول ضخیمی وجود دارد و با فاصله گرفتن آن از سطح سلول های سر، فضای زیر کوتیکولی بزرگی ایجاد می شود که مواد ترشحی به داخل آن ریخته می شوند. انواع دیگری از کرک ها در برگ مرزه بختیاری شناسایی شدند که تاکنون گزارشی مبنی بر مورفولوژی و یا ترشحی یا غیر ترشحی بودن آنها ارائه نشده است. اکثر کرک های مرحله اول و تا حدی مرحله دوم تکوین برگ، در فاز ترشح به سر می برند. لذا به نظر می رسد برگ های تازه تشکیل شده مرزه بختیاری جهت اسانس گیری و مصارف دارویی موثرتر می باشند