نام پژوهشگر: الهام السادات رفیعی طباطبایی
الهام السادات رفیعی طباطبایی عبدالعلی شهراسبی
مقدمه : سرطان سینه از جمله شایعترین بدخیمی ها در زنان ایرانی می باشد که میزان بروز آن 09/17% در هر 100 هزار زن می باشد. میزان بقای 5 ساله این بدخیمی در حدود 75% گزارش شده است. سرطان پستان شایعترین علت مرگ در زنان پس از سرطان ریه بوده و شایعترین محل درگیری آن در ربع فوقانی-خارجی سینه می باشد. مبتلایان به سرطان سینه به دلیل مصرف داروهای مختلف از جمله مهارکننده های آروماتاز در معرض ابتلا به کاهش چگالی استخوانی می باشند. بر این اساس، در این مطالعه بر آن شدیم تا میزان چگالی استخوانهای فمور و مهره را با استفاده از روش bmd در زنان مبتلا به سرطان سینه تحت درمان مورد ارزیابی قرار دهیم. مواد و روشها: در این مطالعه که از نوع تحلیلی-مقطعی میباشد 100 نفر زنان مبتلا به کانسر پستان مراجعه کننده به بیمارستان های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی تهران طی سالهای 88-87 انتخاب شدند. در تمامی بیماران در ابتدای مطالعه و در زمان شروع درمان، چگالی استخوانهای فمور و مهره با استفاده از روش bmd و بر اساس دو معیار t-score و z-score مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از اتمام دوره درمانی اول نیز دانسیته استخوانهای ذکر شده به همان روش مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت و پس از آنالیز داده ها، نتایج بدست آمده در دو زمان با استفاده از رژیم های دارویی مختلف مقایسه گردید. آنالیز داده ها توسط نرم افزار آماریspss 16 صورت گرفت. نتایج : میانگین سنی کل افراد مورد مطالعه در پژوهش 72/49 سال با انحراف معیار 07/11 سال بود. پس از بررسی میزان t-score و z-score مهره و فمور بیماران در ارزیابی دانسیتومتری استخوانی در زمانهای شروع درمان و پایان درمان، مشاهده شد که میزان دانسیته اسخوانی فمور و مهره در بیماران در پایان درمان، کاهش قابل ملاحظه ای نسبت به زمان شروع درمان داشته است. p<0.001) ) در ارزیابی t-score مهره، در ابتدای درمان 51 بیمار معادل 7/60% نورموپنیک، 25 بیمار معادل 8/29% استیوپنیک و 8 بیمار معادل 5/9% استیوپوروتیک و در انتهای درمان 34 بیمار معادل 1/53% نورموپنیک، 19 بیمار معادل 7/29% استیوپنیک و 11 بیمار معادل 2/17% استیوپوروتیک بودند.همچنین در ارزیابی t-score فمور، در ابتدای درمان 53 بیمار معادل 1/63% نورموپنیک، 27 بیمار معادل 1/32% استیوپنیک و 4 بیمار معادل 8/4% استیوپوروتیک و در انتهای درمان 37 بیمار معادل 8/57% نورموپنیک، 22 بیمار معادل 4/34% استیوپنیک و 5 بیمار معادل 8/7% استیوپوروتیک بودند. بحث: در نهایت و با استناد بر یافته های حاصل از مطالعه ما، اینگونه استنباط می گردد که استفاده از رژیمهای درمانی در مبتلایان به کانسر پستان، منجر به افزایش احتمال بروز استیوپوروز و کاهش دانسیته استخوانی در بیماران می گردد.