در این تحقیق اثر عصاره گیاه ختمی و 17 بتا استرادیول بر ساختار گنادی ماهی ماده نابالغ گورامی سه خال بررسی و مقایسه شد..مراحل انجام کار بدین صورت بود که 24 ساعت قبل از ورود ماهیان به منظور آماده سازی محیط آکواریوم ها آبگیری و کلرزدایی شده و همچنین سطح اکسیژن و دمای آب کنترل شد سپس ماهیان با میانگین وزنی5/1-5/2 گرم به داخل آکواریوم ها رها شدند تا با محیط سازگار شوند. آداپته شدن ماهی ها با محیط 48 ساعت به طول انجامید.پس از اندازه گیری طول و وزن ما هیان در 10 گروه که شامل 4 گروه تیمار برای ختمی (دوز های 10-20-30-50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی )و دو گروه شاهد (کنترل 1 دریافت کننده 20 میکرولیتر اتانول و کنترل 2 بدون تزریق) بودند تقسیم بندی شدند. تزریقات به مدت 20 روز به صورت یک روز در میان و هر بار به مدت 20 میکرولیتر به گروه های مربوطه انجام شد .در پایان آزمایشات پس از سه روز طول و وزن ماهیان اندازه گیری شده و جهت تشریح با ماده pi222 بیهوش شدند. سپس بافت تخمدان آنها خارج گردید و پس از تهیه برش بافتی تحت مطالعات بافت شناسی قرار گرفتند بررسی حاصل از مقایسه درصد شاخص گنادی تیمارهای ختمی و 17 بتا استرادیول با گروه کنترل حاکی از تاثیر مثبت انها بر رشدو رسیدگی اووسیت ها بود. ساختار بافت شناسی تخمدان و درصد شاخص گنادی ماهی های تحت تیمار با گروه کنترل مقایسه گردید.به طوری که کمترین مقدار داده میانگین شاخص گنادی مربوط به تیمار mg/kg10با مقدار 85/1%وبیشترین مقدار داده مربوط به تیمار mg/kg50 با مقدار 5/2 %ومقدار آن برای گروه کنترل شاهد 1/1% بوده است.مطالعات آماری نشان داد که تاثیر ریشه ختمی و17بتا استرادیول در مقایسه با گروه کنترل دارای اختلاف معنی دار بوده است.(p<0.01)