وقفه ای که در گاهنگاری هزاره دوم در شمال ایران وجود دارد، همیشه یکی از بزرگترین پرسش های باستان شناسان است. بسیاری از مطالعات سعی و علاقه خود را معطوف به پیدا کردن گسترش یک گونه سفالی جدید (سفال خاکستری) در شمال غرب تحت غالب «فرهنگی یکپارچه» کرده اند. بنظر می رسد که یک پیوستگی نزدیگی بین مواد فرهنگی که از شمال شرق و فلات مرکزی بدست آمده، وجود دارد. نیاز به یک بازنگری مجدد در میان شواهد و مدارک موجود از میان حفاری و برسی های انجام شده در شمال شرق و فلات مرکزی و تحقیق در مورد مسائلی همچون فشار های جمعیتی و آب و هوایی، در فهم ما از هزاره دوم بسیار مفید می تواند باشد. ما تا حدی می توانیم یک پیوستگی و نزدیکی بین داده های بدست آمده از فلات و شمال شرق (دشت گرگان، و استپ های ترکمن) در اواخر عصر مفرغ مشاهده نمائیم. بر خلاف آن چیزی که تاکنون توضیح داده شده است، وقفه ی گاهنگاری موجود در اواخر عصر مفرغ نتیجه هجوم و ورود مردمانی جدید با نوع سفال جدید ، تا حد بسیار زیادی اشتباه است. در حقیقت شاید ما شاهد اوجگیری و گسترش همه جانبه یک نوع تکنیک سفالگری جدید با روند تحولی درون منطقه ای هستیم. به طور کلی گفته می شود که سفال های خاکستری اواخر مفرغ، نیای سفال های عصر آهن قسمت شمال ایران هستند. به هر حال تا حدی ارتباط مستقیمی بین خصوصیات سفال ها از شمال شرق و سفال های عصر آهن در فلات مرکزی وجود دارد. بازنگری شواهد و مدارک بدست آمده از سایت هایی همچون قلی درویش، چالتاسیان (تا کنون چاپ نشده است)، سگز آباد و حصار، تورنگ تپه، شاه تپه، یاریم تپه، نرگس تپه و حسین آباد در شمال شرق، بیانگر یک پل ارتباطی مهم و معنا داری در اواخر عصر برنز به عصرآهن هست، به این صورت که این انتقال از سفال های خاکستری مفرغی دشت گرگان در شمال شرق به سفال های خاکستری عصر آهن در فلات مرکزی، را می توان در دو گونه سایت؛ آن دسته از سایت هایی سایت هایی که در کوه پایه ها به صورت تک دوره ای همانند قیطریه و خوروین، و سایت هایی که در دشت، همراه با داشتن توالی لایه نگاری از عصر مفرغ به عصر آهن، همانند سگز آباد، قلی درویش، چالتاسیان، می توان جستجو نمود. در این بین باید توجه داشت که با توجه به تفاوت های منطقه ای ما باید تنوع منطقه ای را در این گذر پیش از هرگونه مطالعه بر روی نحوه گذر، در هر منطقه در نظر داشته باشیم. کلید واژه ها: سفال خاکستری، دشت گرگان، شمال مرکزی ایران، گذر