نام پژوهشگر: محمدتقی یوسفی
مریم مظاهری شورابی سیدمحمود موسوی
چکیده این تحقیق بر آن است که به بررسی رابطه عالم برزخ و قیامت از دیدگاه علامه طباطبایی(ره) و شاگردان ایشان بپردازد. در این تحقیق حقیقت نفس از دیدگاه علامه و شاگردانش مورد بررسی قرار گرفته و بعد از آن به بررسی عالم برزخ و قیامت در کتاب و سنت پرداخته شده که عالم برزخ با عنوان حائل و حدفاصل بین عالم دنیا و آخرت تعبیر شده است و قیامت هم با عنوان روز رستاخیز که همه انسان ها در چنین روزی از قبرها به اذن خدا برای حسابرسی برانگیخته خواهند شد تعریف می شود و در آخر هم رابطه ای که بین برزخ و قیامت وجود دارد از دیدگاه علامه و شاگردانش بررسی شده است. وجه مشترک همه این بزرگان این است که رویکرد نقلی دارند و در خصوص برزخ و قیامت بیشتر به آیات و روایات تمسک می کنند چون کم و کیف عالم برزخ و قیامت بیشتر بر اساس نقل می باشد، لذا هر یک به دسته ای خاص از آیات و روایات و یا بیان خاصی پرداخته اند، اما برخی از بزرگان از دیدگاه عقل نیز این مباحث را مورد بررسی قرار داده اند که در فصل سوم بیان شده است. روش این تحقیق کتابخانه ای، تحلیلی و توصیفی می باشد. و نتیجه ای که از این تحقیق گرفته می شود این است که انسان ها پس از مرگ و مفارقت روح از بدن، با متلاشی شدن جسدشان، روح و نفسشان باقی خواهد ماند و به سرایی ما بین عالم دنیا و آخرت، که از آن به عالم قبر و برزخ تعبیر می شود منتقل خواهند شد و تا برپایی قیامت در آن جا بسته به عملکرد آن ها در دنیا از زندگی با سعادت بهره مند و یا به زندگی پر شقاوتی گرفتار خواهند شد و حکمت الهی اقتضاء می کند که در آن سرا که حکم معبر و دالان ورودی برای سفر آخرت دارد با تعالیمی که کسب می کنند روحشان استکمال یافته و با حوادث پیش روی نوعی آمادگی برای رویارویی با وقایع قیامت در آن ها ایجاد خواهد شد، در حقیقت عالم برزخ برای آدمی هم نحوه ای از استکمال است و هم جنبه تمهیدی برای او می باشد پس می توان بیان کرد رابطه ای که بین عالم برزخ و قیامت وجود دارد یک رابطه وجودی است نه اعتباری. روح انسان ها با ورود به عالم قبر و مواجه شدن با حوادث از جهت وجودی نسبت به دنیا کامل تر خواهد شد و برای استکمال نهایی که در قیامت محقق می شود کسب آمادگی می کند. واژگان کلیدی این تحقیق عبارت است از: برزخ، قیامت، علامه طباطبائی، شاگردان علامه طباطبائی، نفس