امروزه محصولات و خدمات حاصل چندین مرحله از فرآیند می باشند. هر مرحله شامل یک یا چندین مشخصه کیفی است که مورد پایش قرار می گیرند. به علت وجود خاصیت آبشاری در این فرآیندها تغییر در هر مشخصه در هر مرحله، مراحل بعدی را نیز متاثر می سازد. بنابراین استفاده از نمودارهای کنترل مرسوم جهت پایش، می تواند منجر به نتایج گمراه کننده شود. از جمله نمودارهای کاربردی جهت پایش این گونه از فرآیندها، نمودار انتخاب عامل انحراف است. نمودارهای کنترل انتخاب عامل انحراف معمولا برای پایش مشخصه های کیفی نرمال مورد استفاده قرار می گیرند. اما در عمل فرض نرمال بودن مشخصه های کیفی همواره برقرار نیست و ممکن است مشخصه های کیفی از توزیع غیرنرمال پیروی کنند. آنچه که غالبا در ادبیات تحقیق با آن مواجهیم فرآیندهایی با مشخصه های کیفی متغیر و یا وصفی می باشد. وجود همزمان مشخصه های کیفی متغیر و وصفی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این پایان نامه یک فرآیند چندمرحله ای با مشخصه های کیفی ترکیبی متغیر و وصفی که دارای همبستگی می باشند در نظر گرفته شده است. با استفاده از روش های تغییر متغیر تبدیل توانی و معکوس نورتا و ترکیب آن ها با الگوهای خطی تعمیم یافته آماره ای جهت پایش این گونه از فرآیندها پیشنهاد شده است. همچنین در ادامه به منظور بهبود پایش فرآیند، با استفاده از روش تحلیل تمایز آماره جدیدی ارائه شده است. پس از دریافت هشدار خارج از کنترل، اقداماتی جهت شناسایی و رفع عوامل ایجاد تغییر صورت می گیرد. زمانی که نمودار کنترل حالت خارج از کنترل را نشان می دهد زمان واقعی تغییر نبوده و فرآیند در زمانی نامعلوم قبل از آن به حالت خارج از کنترل رفته است که اصطلاحا نقطه تغییر نامیده می شود. نقطه تغییر با محدود کردن بازه احتمالی تغییر موجب شناسایی سریع تر عوامل ایجاد تغییر شده و هزینه های کیفی را کاهش می دهد. در این پایان نامه فرض شده که بردار میانگین مشخصه های کیفی خروجی تحت تاثیر دو نوع شیفت پله ای منفرد و شیفت تدریجی تغییر می کنند. به منظور تخمین نقطه تغییر دو روش حداکثر درستنمایی و روش خوشه بندی بر اساس شاخص ماهالانوبیس ارائه شده است. عملکرد روش های پیشنهادی در قالب مثال های عددی و موردی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل بیانگر عملکرد قابل قبول روش-های پیشنهادی است.