نام پژوهشگر: محمد ارقبایی
محمد ارقبایی سید علی کیمیایی
هراس اجتماعی از جمله شایع ترین اختلال های اضطرابی است که وجه مشخصه آن ایجاد هراس نسبت به موقعیت های اجتماعی است. افراد مبتلا به این اختلال از حضور در اجتماع پرهیز می کنند و به همین خاطر عملکرد شغلی و تحصیلی آنان به خطر می افتد. یافته ها نشان دهنده اثربخشی درمان های شناختی رفتاری بر درمان هراس اجتماعی هستند. از این رو هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی هیپنوتراپی شناختی بر هراس اجتماعی و انسجام درونی دانشجویان مبتلا به این اختلال بود. پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مبتلا به اختلال هراس اجتماعی بود که به کلینیک روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد مراجعه کرده اند. تعداد 20 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه های هراس اجتماعی (spin) و انسجام درونی استفاده شد. در ابتدای دوره درمان، آزمودنی ها به پرسشنامه های پژوهش پاسخ دادند و پس از 8 جلسه مداخله هیپنوتراپی شناختی، مجدداً مقیاس ها توسط آنان تکمیل شد. نتایج پژوهش نشان می دهند که هیپنوتراپی شناختی توانسته است موجب کاهش نشانگان هراس اجتماعی (001/0>p) و بهبود انسجام درونی (05/0>p) اعضای گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شود. هیپنوتراپی شناختی از طریق تأثیرگذاری بر باورهای ناکارآمد افراد مبتلا به هراس اجتماعی، ضمن کاهش نشانگان این اختلال موجب بهبودی انسجام درونی آنها می شود. در نتیجه هیپنوتراپی شناختی نه تنها نشانگان هراس اجتماعی را در دانشجویان کاهش می دهد، بلکه به بهبود انسجام درونی و مولفه های آن که شامل مدیریت وقایع، معنی داری وقایع و قابل درک بودن وقایع در دانشجویان مبتلا به هراس اجتماعی نیز می شود.