نام پژوهشگر: گیتی ستوده اردبیلی
گیتی ستوده اردبیلی رسول اصغری زکریا
در این تحقیق القاء پلی پلوئیدی در گیاه سورگوم از طریق تیمار بذر، گیاهچه و جوانه انتهایی ساقه در شرایط گلخانه ای و تیمار نوک ساقه در شرایط درون شیشه ای با استفاده از غلظت های 025/0، 05/0، 1/0 و 2/0 درصد کلشیسین در زمان های 8، 24 و 48 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. تعیین درصد گیاهان تتراپلوئید از طریق مطالعات مورفولوژیکی، روزنه ای و کاریولوژیکی انجام شد. غلظت های 025/0 درصد کلشیسین در زمان 48 ساعت و 1/0 درصد کلشیسین در زمان 24 ساعت بهترین تیمارها برای تولید گیاهان تتراپلوئید در هر سه مرحله تیمار در شرایط گلخانه ای بودند. بیشترین درصد گیاهان تتراپلوئید در شرایط درون شیشه ای نیز در غلظت کلشیسین 1/0 درصد در زمان 48 ساعت به دست آمد. بررسی مورفولوژی سلولهای روزنه و برخی صفات دیگر نشان داد که گیاهان تتراپلوئید دارای تعداد روزنه کمتر ولی اندازه روزنه بزرگتری بوده و ضخامت برگ، ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، قطر ساقه، تعداد برگ و ارتفاع و محیط پانیکول در این گیاهان بیشتر می باشد. از طرف دیگر گیاهان تتراپلوئید دارای تعداد گره کمتر و یا برابر با گیاهان دیپلوئید و در نتیجه فواصل میانگره بیشتری بودند و میزان کلروفیل، کربوهیدرات، پروتئین های کل محلول در برگ و آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاهان تتراپلوئید افزایش معنی داری را نشان داد. نتایج حاصل از مطالعه الگوی بیان پروتئین های کل برگ با روش sds-page نشانگر افزایش تراکم نوارهای پروتئینی در گیاهان تتراپلوئید در مقایسه با گیاهان دیپلوئید بود. در شرایط درون شیشه ای به منظور ساقه زایی ریزنمونه های نوک ساقه از محیط کشت ms حاوی 1/0 میلی گرم بر لیتر iba و یک میلی گرم بر لیتر bap و جهت ریشه زایی از محیط کشت ms حاوی یک میلی گرم بر لیتر iba و یک میلی گرم بر لیتر naa استفاده شد.