نام پژوهشگر: سجاد راحتی
سجاد راحتی جواد شهرکی
با توجه به عواقب ناشی از تزریق داراییهای نفتی، برخی از کشورهای تولیدکننده به منظور جلوگیری از بروز عوارض منفی و حفظ منابع برای نسل های آتی، با تشکیل صندوق هایی اقدام به تفکیک درآمدهای حاصل از فروش نفت و سرمایه های طبیعی از سایر درآمدهای دولت نظیر مالیات و غیره نموده و آن را از منابع تأمین بودجه دولت خارج یا محدود نموده اند. دغدغه استفاده بهینه از نفت و عواید حاصل از فروش آن در فرایند توسعه و کاهش عوارض ناشی از تکانه های برون زای نفتی بر اقتصاد داخلی، به ویژه بعد از تکانه های نفتی در دهه های اخیر، ادبیات قابل ملاحظه ای در زمینه مهار تکانه های مزبور و کنترل پدیده نفرین منابع در کشورهای صادرکننده نفت و سایر کشورهای صادرکننده منابع طبیعی به وجود آورده است که تشکیل صندوق و حسابهای متعدد، از جمله آنها می باشد جهت بررسی و ارزیابی تاثیر صندوق های نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی (تورم و حجم پول) در کشورهای منتخب در ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از روش اسنادی، به بررسی جنبه های تئوریک و نظریات مختلف در رابطه با موضوع پرداخته شده ، سپس با توجه به مطالعات تجربی انجام شده توسط اقتصاددانان، مدل اقتصادسنجی مناسب برای بررسی فرضیات تحقیق تنظیم می شود . سپس با استفاده از روش اقتصادسنجی پانل پویا برای دوره زمانی 1980 تا ??10 و بکارگیری نرم افزارeviews به تخمین مدل پرداخته ایم. نتایج حاصل از عوامل موثر بر نرخ تورم در کشورهای دارای صندوق نفتی نشان می دهد که در کشورهای مورد بررسی نرخ تورم تابعی از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و در آمدهای نفتی می باشد، همچنین برای کشورهای دارای صندوق نفتی متغیر دامی مربوط به سال تاسیس صندوق نفتی تاثیر معناداری بر نرخ تورم می گذارد. این بدان معنی است که به ازای هر یک درصد تغییر در تولید ناخالص داخلی و درآمد نفتی ،در کشورهای دارای صندوق نفتی نرخ تورم به مقدار بیشتری کاهش می یابد .و همچنین نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که حجم پول تا بعی از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ،صادرات و تعمیق مالی می باشد.نتایج حاصل از تصریح مدل نشان میدهد که تغییرات در نرخ حجم پول به ازاء یک درصد تغییر در نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و صادرات در کشورهای دارای صندوق نفتی کمتر از کشورهای فاقد صندوق نفتی می باشد. اما تغییرات در نرخ حجم پول به ازاء یک درصد تغییر در متغیر تعمیق مالی در کشورهای دارای صندوق نفتی بیشتر از کشورهای فاقد صندوق نفتی می باشد. همچنین متغیر دامی مربوط به سال تاسیس صندوق نفتی تاثیر معناداری بر نرخ حجم پول می گذارد.