نام پژوهشگر: معصومه پورسعیدی
معصومه پورسعیدی حمید رضا عظیم زاده
حضور صنایع و کارگاه های مزاحم، آلودگی های شهر ها و خطرات ناشی از آن ها را افزایش می دهد. یکی از مشکلات محیط زیستی در شهر شیراز، استقرار کارخانجات و فعالیت های صنعتی ناسازگار با محیط زیست شهر و ایجاد آلودگی های (هوا، آب، خاک و صوت) ناشی از آن هاست. در پژوهش حاضر از بین کل صنایع شهر، از 65 واحد صنعتی (شامل هفت صنعت) که نسبت به سایر صنایع پرکاربردترند، نمونه برداری شد. این صنایع شامل صافکاری، جلوبندی سازی، درب و پنجره سازی، تعویض روغنی، مکانیکی، نقاشی و باطری سازی است. از غبار کف محیط داخل و خارج این صنایع نمونه برداری شده و ذرات معلق و شدت صوت داخل و خارج هر کدام از این صنایع ثبت گردید. از موی سر نه نفر از کارگران شاغل در این صنایع نیز نمونه برداری شد. پنج فلز سنگین سرب، کادمیوم، روی، کروم و نیکل موجود در نمونه ها با روش استاندارد استخراج و سپس با دستگاه جذب اتمی شعله ای قرائت شد. با شاخص های آلودگی تجمعی (ipi)، شاخص درجه آلودگی اصلاح شده (mcd) و شاخص خطر اکولوژیکی (ri) نمونه های غبار کف، شدت صوت و ذرات معلق محیط کار داخلی و خارجی صنایع دسته بندی شد. بیشترین غلظت سرب و نیکل در غبار صنایع باطری سازی، کادمیوم درغبار صافکاری و مکانیکی، کروم در غبار صافکاری و روی در غبار مکانیکی است. در صنایع فلزی شدت صوت و ذرات معلق محیط داخلی بیشتر از محیط خارجی است. شاخص های ipi ، mcd و ri نشان دهنده سطوح آلودگی و خطر زیست محیطی کم از نظر همه عناصر سنگین است. از لحاظ شاخصmcd و صوت وذرات معلق، صنایع درب و پنجره سازی آلودگی متوسط دارد. میانگین شدت صوت در صنایع صافکاری، جلوبندی و درب و پنجره سازی db (57/108، 1/103 ،111) و بالاتر از استاندارد (db70) است. بیشترین میزان ذرات معلق در محیط داخلی صنایع درب و پنجره سازی (µg/m³ 962) است که بالاتر از استاندارد (µg/m³150) است. انتشار عنصر روی در غبار کف کارگاه های صنعتی شهر شیراز (mg/kg 11/741) و بالاتر از حد استاندارد (mg/kg 300) است. برای کنترل و کاهش آلودگی محیط زیستی ناشی از کارگاه های صنعتی شهر شیراز، انتقال صنایع آلاینده مانند صنایع درب و پنجره سازی، جلوبندی سازی و صافکاری به خارج از محدوده شهر پیشنهاد می شود.