نام پژوهشگر: الناز صمدزاده

بررسی عاشورا سروده های دوره صفویّه و قاجاریّه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  الناز صمدزاده   کرمعلی قدمیاری

یکی از گونه های ادبیات، ادبیات عاشورایی است که در طی 14 قرن گذشته در میان توده های مردم از اهمیّت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. خاستگاه این نوع ادبی، مردم است. اولین حکومتی که به شکل جدی و حتّی گسترده به واقعه عاشورا پرداخت، حکومت صفویان بود زیرا به خاطر رسمی اعلام شدن مذهب شیعه و تشویق شعرا به سرودن اشعاری در مدح و منقبت اهل بیت، ادبیات عاشورایی بویژه شعر آن گسترش خاصی پیدا کرد. از میان شاعران دور? صفویّه، به ترتیب تاریخی به افرادی چون اهلی شیرازی، محتشم کاشانی، وحشی بافقی، فیّاض لاهیجی، شفایی اصفهانی، حزین لاهیجی، عاشق اصفهانی می توان اشاره کرد. شاید چنین برداشت شود که اعلام مذهب تشیّع به عنوان مذهب رسمی و توجّه پادشاهان صفوی به ادبیات مذهبی ودینی، عصر صفویّه را به دوران شکوفایی ادبیّات عاشورا بدل کرده است اما در اصل چنین نیست. بلکه دوران طلایی اشعار عاشورایی وادبیّات طفّ دور? قاجار است. به دلیل فراوانی شعرای عاشورا پرداز وتنوع اشعار عاشورایی در دوره قاجار، به شاعران شاخصی چون: ملّا احمد نراقی، فتحعلی شاه قاجار، وصال شیرازی، یغمای جندقی، صباحی بیدگلی و... می توان اشاره نمود.. روش تحقیق این پایان نامه، توصیفی و تحلیلی است و نگارنده بر آن است که پس از بررسی عاشورا سروده های شاعران شاخص دوره صفویّه و قاجاریّه از نظر وزن و قالب و مضامین و نکات بلاغی، مقایسه ای نیز بین اشعار عاشورایی دو دوره یاد شده انجام دهد..