نام پژوهشگر: شهرزاد دهقانی فر

تولید و استخراج لنتی بیوتیک ها و متابولیت های ثانویه پپتیدی از باسیلوس وآگرو باکتریوم و بررسی اثر آنها بر سلولهای یوکاریوتی مانند مخمر،قارچ و غیره
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1392
  شهرزاد دهقانی فر   گیتی امتیازی

به دلیل کاهش کارایی آنتی بیوتیک های کلاسیک و افزایش مکانیسم های مقاومت آنتی بیوتیکی، باکتریوسین ها و متابولیت های ثانویه پپتیدی به عنوان جایگزینی برای آنتی بیوتیک ها مورد توجه قرار گرفته اند. بسیاری از این پپتیدها فعالیت موثری علیه باکتری ها، مخمرها و قارچ ها که به آنتی بیوتیک های مرسوم مقاوم هستند، از خود نشان می دهند. تولید ترکیبات ضد قارچ می تواند نقش مهمی را در کنترل بیولوژیکی پاتوژنهای گیاهی و ضایعات قارچی پس از برداشت محصول ایفا کند. بنابراین می توان از آنها به عنوان ترکیب قارچ کش جدید با منبع طبیعی و اثر مهاری بالا استفاده کرد بدون اینکه وارد چرخه غذایی انسان شوند و یا برای انسان آلرژیک باشند و یا تاثیرات منفی زیست محیطی داشته باشند. قارچ کش های معمولی که در حال حاضر برای حفاظت از چوب در برابر قارچ پوسیدگی در نظر گرفته می شوند، دارای خواص نامطلوب مانند سطوح بالای سمیت، خواص آلرژی زا و تاثیرات منفی زیست محیطی می باشند. این آنتی بیوتیک ها محدودیت هایی مثل طیف اثر ضد قارچی کوچک، نفوذ ضعیف و یا نفوذ به یک بافت خاص و سمی بودن برای انسان را دارند. این نگرانی های عمومی نیاز به داروهای جدید و ایمن برای کنترل عفونت های قارچی را تشدید کرده است. در دو دهه اخیر تلاش های زیادی برای جداسازی میکروارگانیسم های بی خطر تولید کننده باکتریوسین صورت گرفته است. در این تحقیق 9 سویه باکتری باسیلوس و 8 سویه آگروباکتریوم برای تولید باکتریوسین شناسایی و غربالگری شدند و اثر آنها بر سلول های یوکاریوتی مانند قارچ ها مورد بررسی قرار گرفت. دو سویه باسیلوس و دو سویه آگروباکتریوم با داشتن بهترین اثر ضد قارچی و بزرگترین هاله عدم رشد جهت خالص سازی و شناسایی باکتریوسین ها مورد بررسی بیشتر قرار گرفتند باکتریوسین حاصل از سویه های باسیلوس ترشحی بود اما ترکیب تولید شده توسط سویه های آگروباکتریوم درون سلولی بود و برای خارج کردن آن از سلول، شکستن سلول توسط امواج اولتراسونیک انجام شد. باکتریوسین های تولیدی به حرارت مقاوم بودند وحتی پس از قرار گرفتن در دمای 100 درجه سانتیگراد فعالیت خود را از دست ندادند. باکتریوسین های تولیدی رشد قارچهای موکور و رایزوکتونیا سولانی را مهار نمود اما اثر قابل توجهی در مهار رشد مخمرهای ساکارومیسزسرویزیه، یارویالیپولیتیکا و کاندیداآلبیکنز نشان نداد. وزن مولکولی باکتریوسین تولید شده توسط sds-page تعیین گردید. باکتریوسین تولیدی توسط سویه های باسیلوس وزن مولکولی کمتر از kda 10 داشت و وزن مولکولی باکتریوسین تولید شده توسط سویه های آگروباکتریوم حدود kda14بود. همچنین اثر مهاری باکتریوسین ها روی ژل پلی آکریل آمید مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در محل باند بر روی ژل، هاله عدم رشد در برابر سویه معرف رایزوکتونیا سولانی تشکیل شد. ساختار باکتریوسین ها پس از استخراج از ژل توسط ftir بررسی شدو ساختارهای ثانویه پروتئینی مانند مارپیچ آلفا و صفحات بتا در این ترکیبات دیده شد که شاید بتوان پایداری گرمایی بالای این ترکیبات را به حضور پیوندهای هیدروژنی درون این ساختارها نسبت داد. همچنین باکتریوسین حاصل از سویه های باسیلوس و آگروباکتریوم جوانه زنی بذرهای انتخابی را مهار نمود و بنابراین می توان از آنها به عنوان عوامل کنترل زیستی استفاده نمود.