نام پژوهشگر: یاسمن قدجهانی
یاسمن قدجهانی زهرا جعفری آذر
هدف از این تحقیق ، تهیه و ارزیابی ریزقرص های چشمی تیمولول مالئات ، جهت دارو رسانی کنترل شده این دارو به بافت های چشمی می باشد. تیمولول مالئات جزء دسته بتابلاکرهای غیر اختصاصی که در درمان گلوکوم و .... خط اول محسوب می شود. از آنجا که اشکال رایج چشمی شامل قطره ها ، پمادها و ژل ها و ... به دلیل فقدان فراهمی زیستی کافی در دارورسانی چشمی ، ورود پالسی دارو ، حذف سریع و وسیع داروها از مایع اشکی ، عوارض جانبی و ... باعث نارسایی دارورسانی در درمان موضعی بیماری های چشمی می گردند. در این تحقیق، تلاش برای تهیه فرمولاسیونی مورد قبول جهت ساخت شکل آهسته رهش چشمی انجام گرفت. در ابتدا مطالعات پیش فرمولاسیون شامل : تعیین اندکس کار ، ضریب هاسنر ، بررسی طیف ir و uv در محیط بافر فسفات بر روی تیمولول انجام گرفت و سپس به طراحی فرمولاسیون ها پرداخته شد. بدین منظور سمبه ماتریس با قطر mm3 محدب توسط شرکت پایا ، طراحی و ساخته شد. سپس ریز قرص های حاوی ماده موثره تیمولول همراه با مقادیر مختلف از انواع پلیمرهای سلولزی آهسته رهش کننده ، پلی مرژل شونده کربومرp971 ، لوبریکانت و ماده افزاینده حلالیت ، پرس شدند. مبنای ساخت ریزقرص ها طبق روش مقالات موجود ، براساس تراکم مستقیم بوده است. به این ترتیب که موارد فوق الذکر همراه با تیمولول مخلوط شده و سپس توسط سنبه ی mm3 محدب پرس شدند. تمامی 39 فرمولاسیون ساخته شده در 4گروه d,c,b,a گروه بندی شدند. در گروه a بررسی تراکم پذیری پلی مرهای تکی به همراه ماده موثره و لوبریکانت مدنظر بوده است. در گروه b ، هدف ، بررسی ترکیب پلی مرهای سلولزی با ماده چسباننده برای بدست آوردن درصد مناسب از این پلی مر چسباننده می باشد در گروه c هدف ، ساخت ریزقرص ها به همراه درصد کم تری از پلی مرهای سلولزی به همراه جایگزینی با یک ماده فیلر و افزاینده حلالیت انجام شد. در گروه d ، هدف ، ساخت فرمولاسیون با ترکیب پلی مرهای هیدروفیل و هیدرفوب بوده است. بدین ترتیب استفاده از روش تراکم مستقیم جهت پرس ریزقرص ها مناسب خواهد بود تمامی فرمولاسیون ها از لحاظ خصوصیات فیزیکوشیمیایی گوناگون از جمله: خصوصیات ظاهری ، تغییرات وزن ، سختی ، فرسایش ، جذب آب و ضخامت و ... ارزیابی شدند. مطالعات in vitro در محیط بافرفسفات 4/7=ph در دمای در بن ماری شیکردار به مدت 5 ساعت انجام شد. فرمولاسیون هایی که آزادسازی مناسبی داشتند جهت انجام مطالعات تکمیلی برگزیده شدند. فرمولاسیون با دارا بودن پلی مر ec و 1% کربومر p971 و 20% مانیتول با آزادسازی بیش از 95% ماده موثره در مدت 5 ساعت جهت مطالعات تکمیلی ، شامل تعیین مقدار ماده موثره و تعیین کینتیک آزادسازی و همچنین تست تحریک پذیری چشم خرگوش انجام شد. با بررسی مطالعات کینتیکی و نتایج بدست آمده ، این فرمولاسیون از مدل درجه صفر و همچنین مدل های هیگوچی و هیکسون کراول ، به دلیل دارا بودن سیستم پلی مری ماتریکس و متورم شونده و مکانیسم جذب آب و سپس آزادسازی دارو ، به عنوان بهترین فرمولاسیون شناخته شد.