نام پژوهشگر: محبوبه گروهی

ایدئولوژی مترجم و ترجمه رمان های سیاسی: مطالعه موردی رمان های 1984 و زنده باد کاتالونیا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیخ بهایی - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  محبوبه گروهی   محمد حسن تحریریان

هدف از تحقیق حاضر بررسی تفاوت های اساسی بین ترجمه های مختلف یک متن از نظر اشکال زبان شناسی اضافه ، کاهش و معلوم و مجهول بودن جملات است. در این تحقیق همچنین تلاش شده است که چگونگی توزیع این اشکال زبان شناسی مختلف توسط مترجمانی با ایدئولوژی مختلف نشان داده شود. به این منظور، دو رمان سیاسی هزارونهصدوهشتادوچهار و زنده باد کاتالونیا که در دوره های زمانی مختلف- قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران توسط (حسینی، بهره مند، سازگار، آرامش، افشار) ترجمه شده بودند، انتخاب شدند. سپس از هر کدام از رمان ها و ترجمه های آنها پنجاه پاراگراف انتخاب شد و فراوانی و درصد این اشکال زبان شناسی محاسبه شده با استفاده از مدل تحلیل انتقادی گفتمان پیشنهادی فرحزاد (2008)، داده های جمع آوری شده تجزیه و تحلیل شدند. این تحقیق نشان داد که در میان ترجمه های مختلف رمان هزارونهصدوهشتادوچهار، ترجمه بهره مند بیشترین مقدار کاهش را دارد، ترجمه سازگار بیشتریت تعداد اضافه را دارد در حالی که حسینی تنها از اندکی کاهش در ترجمه خود استفاده کرده است. همچنین در ترجمه های رمان زنده باد کاتالونیا ترجمه افشار بیشترین تعداد کاهش و اضافه را دارد. این ترجمه ها از نظر میزان معلوم و مجهول بودن جملات تفاوت قابل ملاحظه ای نداشتند. این تحقیق تاکید می کند که عواملی مانند ایدئولوژی، شرایط سیاسی اجتماعی و تاریخی اجتماعی فرایند و محصول ترجمه را تحت تاثیر قرار می دهند و ایدئولوژی مترجم در سطوح مختلف زبانی از طریق اشکال زبان شناسی نشان داده می شود.