نام پژوهشگر: فرخ پرافکنده حقیقی

تعیین سن و مقایسه ریخت شناسی اتولیت ماهی سفید دریای خزر (rutilus frisii kutum ) و پرورشی در منطقه قم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر - دانشکده علوم دریایی 1391
  محمد رضا محقق   تورج ولی نسب

ماهی سفید دریای خزر rutilus frisii kutum متعلق به خانواده کپور ماهیان بوده وبیشتر در محدوده آذربایجان تا ترکمنستان در دریای خزر زندگی می کند.این ماهی یکی از آبزیان با ارزش این دریاچه محسوب می شود که نقش مهمی از نظر اقتصادی و تغذیه ای در منطقه اطراف دریا به عهده دارد. درسال های گذشته به دلیل صید بی رویه و تخریب زیستگاه آن ذخایر این ماهی به شدت کاهش یافت که با اقدامات انجام شده در خصوص تکثیر مصنوعی در سواحل ایران و رهاسازی در رودخانه های منتهی به دریا، ازنظر زیستی به روال عادی برگشته است. در این تحقیق با نمونه گیری از ماهیان موجود در دو منطقه از ساحل دریا و یک منطقه پرورشی این موجود در استان قم، نسبت به اندازه گیری برخی از فاکتور های طولی ووزنی این ماهی در دو محیط دریایی و پرورشی اقدام شد و پس از خارج سازی سنگ گوش ماهیان، طول وعرض و وزن اتولیتها اندازه گیری گردید. هدف از انجام این مطالعه تعیین شکل اتولیت ماهی سفید دریای خزر و تعیین سن بااستفاده از برش سنگ گوش آن ها و ایجاد روابط مختلف طولی و وزنی با سنگ گوش در دو محیط دریایی و پرورشی و مقایسه فاکتورهای طولی آن ها بوده است.با بررسی برشهای سنگ گوش که با دو روش برش وسایش اتولیت انجام شد سن ماهیان در دو محیط دریایی و پرورشی بین +1 تا+ 4سال تعیین گردید. و نتایج آزمون t بین دو گروه بدون درنظر گرفتن سن نشان داد که از نظر فاکتورهای طولی و وزنی بین دو گروه اختلاف معنی داری یافت نشد اما در بعضی صفات مانند طول و عرض و وزن اتولیت اختلاف معنی داری در حد p<0.01 مشاهده گردید. در نمونه های چهار ساله دو گروه، برای وزن بدن، ارتفاع بدن، ارتفاع ساقه دمی، قطر چشم و طول عرض و وزن اتولیت اختلاف معنی داری در حد p<0.01 مشاهده شد.روابط بین طول و وزن ماهی با طول وزن اتولیت در دو محیط دریایی و پرورشی بدست آمد.بیشترین همبستگی بین طول ماهی باطول اتولیت ماهیان دریایی r 2= 0.892و محیط پرورشی r 2= 0.936 و رابطه طول و وزن ماهی دریایی w=0.000005 tl3.11 وبرای ماهیان پرورشی w=0.00001 tl2.885 بدست آمد.