نام پژوهشگر: وحید جاهدزمردی
وحید جاهدزمردی عبدالخالق بردبار
از زمان های بسیار قدیم داروهای گیاهی به عنوان منبع دارویی برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. زردچوبه یکی از این گیاهان دارویی است. زردچوبه به صورت ساقه خشک شده منبع کورکومین است تا جایی که به طلای جامد هندی معروف شده است. در چند دهه ی اخیر تحقیقات زیادی در مورد پتانسیل کورکومین در غلبه بر انواع بیماری ها مثل بیماری روده، دیابت، آلزایمر، درد مفاصل و برخی از سرطان ها انجام شد و همچنین این ماده کاربردهایی در صنایع غذایی دارد. با وجود فواید زیاد کورکومین حلالیت ضعیف این مولکول در محلول آبی و ناپایداری آن در محلول های اسیدی و بازی یک مانع بزرگ برای توسعه فرمول بندی این دارو شده است. اتصال کورکومین با ماکرومولکول ها، نانوذرات، سایکلودکسترین ها، لیپوزوم ها و هیدروژل ها سبب افزایش دسترسی زیستی و همچنین کاهش محدودیت های این مولکول می گردد. از این بین، سمیت کم سایکلودکسترین ها، توانایی آن ها در توسعه انتقال داروهای آب گریز نامحلول مثل کورکومین با غلبه بر تمام موانع زیستی و قابلیت ایجاد کمپلکس در هم جای، آن ها را به عنوان یک حامل داروی محبوب تبدیل کرده است. در این پروژه امکان به کارگیری بتاسایکلودکسترین جهت تشکیل کمپلکس درهم جای با کورکومین و افزایش حلالیت کورکومین در محیط آبی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. برای این منظور ابتدا اثر بتاسایکلودکسترین بر روی حلالیت کورکومین به روش جذب مورد بررسی قرار گرفت که نشان داد حضور بتاسایکلودکسترین می تواند تا حد بسیار زیادی سبب افزایش حلالیت کورکومین گردد. سپس آنالیزهای طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته ای (nmr) به صورت یک بعدی و دوبعدی، طیف سنجی مادون قرمز (ftir) و بررسی تفاضل گرمایی (dsc) روی این کمپلکس درهم جای انجام شد و نتایج روشنی از تشکیل این کمپلکس و در نهایت بهبود حلالیت و پایداری این دارو ارائه گردید. نتایج نشان داد نمودار حلالیت فازی کمپلکس گونه ی al شد. این جمله به این معنی است که افزایش غلظت بتاسایکلودکسترین سبب افزایش حلالیت کورکومین می گردد. تحت تاثیر قرار گرفتن پروتون های داخلی حفره ی بتاسایکلودکسترین در آزمایش های طیف سنجی h-nmr و وجود پیک برخورد بین پروتون 3h از بتاسایکلودکسترین و پروتون های حلقه ی آروماتیک آب گریز مولکول کورکومین در آزمایش roesy ثابت کرد که حلقه های آروماتیک داروی کورکومین تحت پوشش کامل بتاسایکلودکسترین قرار گرفته است.