نام پژوهشگر: آلاله پویان
آلاله پویان محمدرضا منجذب
نقش تعیین کننده انرژی در اقتصاد و سیاست جهان و نیاز روز افزون دنیای صنعتی به انرژی از یکسو و محدودیت استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر از سوی دیگر، سبب تغییر رویکرد دولتها بهسمت استفاده از گونه ای از انرژیها همچون گاز شده است. اگرچه ایران با در اختیار داشتن حدود 15 درصد کل ذخایر گاز طبیعی جهان، پس از فدراسیون روسیه در رتبه دوم قرار دارد اما وجود منابع فراون گاز طبیعی در کشور، هرگز به این معنا نخواهد بود که ما مجاز به مصرف برنامه ریزی نشده، بی رویه و غیر استاندارد این حامل ارزشمند انرژی هستیم. در پژوهش حاضر با هدف برآورد تابع مصرف گاز طبیعی در استانهای ایران و تحلیل مقایسهای بین استانی، عوامل مختلف مصرف گاز در 15 استان منتخب کشور در سالهای 1389-1380شناسایی شدند؛ که این استانها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدهاند. و مشخص شد که از میان تمامی عوامل مورد بررسی، تعداد مشترکین، قیمت گاز طبیعی، قیمت برق، درآمد سرانه، روز درجه گرمایش و روز درجه سرمایش بر مصرف گاز طبیعی موثر هستند. سپس با استفاده از عوامل فوق و با بهکارگیری یک مدل اقتصادسنجی و روش دادههای تابلویی، روی دادههای فصلی مصرف گاز طبیعی برآورد شده است. نتایج نشان داد که قیمت گاز طبیعی تاثیر منفی و معنادار و تعداد مشترکین، درآمد سرانه و میزان سرمای هوا تاثیر مثبت و معنادار بر مصرف گاز دارند. همچنین، قیمت برق و میزان گرمای هوا تاثیر معناداری بر مصرف گاز طبیعی ندارند. در نتیجه میتوان ابراز داشت که برق و گاز طبیعی دو کالای جانشین محسوب نمیشوند. همچنین مشخص شد که استانهای سمنان، لرستان، گلستان، یزد، آذربایجان غربی، کرمانشاه، قم، آذربایجان شرقی، گیلان، خراسان، کرمان، فارس، خوزستان، تهران و اصفهان بهترتیب کمترین تا بیشترین مصرف گاز طبیعی مبنی بر عوامل موثر بر مصرف را دارا هستند.