نام پژوهشگر: فهیمه جمالی قهدریجانی
فهیمه جمالی قهدریجانی والی رضایی
هدف از تحقیق حاضر بررسی نوآوریهای دستوری در متون مطبوعات ورزشی معاصر کشور است، روش ما در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری داده ها ابتدا ده روزنامه، مجلّه و نیز پایگاههای خبری ورزشی را انتخاب کردیم، بعد از آن به تهیّه ی تعداد هفتاد و پنج شماره از هر روزنامه ی ورزشی و بیست شماره از هر مجلّه ی ورزشی و پایگاههای خبری پرداختیم. بررسی و تحلیل داده ها به سوالاتی پاسخ می دهد که در ابتدای این پژوهش مطرح شدند. چه نوآوریهای دستوری در متون مطبوعات ورزشی پدید آمده است؟، چرا چنین نوآوریهای دستوری صورت گرفته است؟ و تأثیر زبانهای خارجی از طریق ترجمه و تماس زبانی بر دستور زبان فارسی در مطبوعات ورزشی معاصر چگونه است؟ براساس یافته های این پژوهش نوآوریهای دستوری بسیاری در مطبوعات ورزشی معاصر کشور صورت گرفته است که تحت عناوین کلّی ساختهای دستوری، ساختهای قیاسی، ساختهای اشتقاقی، افعال جعلی، ترکیب و ساختهای عامیانه دسته بندی شدند. ساختهای دستوری شامل فرآیندهای تغییر ظرفیّت، ترتیب سازه ها، زمان و نمود می شد. فرآیندهای تغییر ظرفیّت که به ظرفیّت فعل مربوط می شدند، بیشتر از اصل کم کوشی در زبان پیروی می کردند و ظرفیّت فعل در آنها کاهش یافته بود. ترتیب سازه ها دیگر از الگوی رایج در زبان فارسی یعنی فاعل+ مفعول+ فعل پیروی نمی کرد. ماضی نقلی استمراری نیز زمانی استفاده می شد که گوینده خود شاهد آن واقعه نبود. ساختهای قیاسی به قیاس با ترکیبات«تنوین» دار، ترکیبات«ال» دار و طنزهای زبانی ساخته شده است. در قسمت ساختهای اشتقاقی نیز پیشوندها، پسوندها و وندهای قرضی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. در بخش افعال جعلی به این نکته دست یافتیم که استفاده از صورت بسیط این افعال در قدیم رایج بوده و ما در مطبوعات ورزشی امروز نیز شاهد استفاده از صورت بسیط اینگونه افعال هستیم. در پایان، با دو بخش ساخت ترکیب و ساختهای عامیانه به این نتیجه رسیدیم که واژه سازی به هر حال نوعی نوآوری زبانی است. این نوآوریهای موجود در مطبوعات و پایگاههای خبری ورزشی براساس قیاس، بازتحلیل، فراتحلیل، قرض گیری و.. به تناسب نیاز گویشوران صورت گرفته است و از گفتار شروع شده و به نوشتار منتقل شده است. بدین گونه یک سری از ساختارهای دستوری نو خلق شده اند که پیش از این در زبان وجود نداشتند و برخی دیگر از ساختارهای دستوری نیز با گذشت زمان از بین رفته اند و بدین صورت زبان در طول زمان تغییرات بسیاری پیدا کرده است.