تفکر عبارت است از حرکت و سیر از مقدمات به نتیجه و از معلوم به مجهول. موضوعات و نتایج تفکر از مباحث کلیدی و بنیادی در عرصه نهج البلاغه پژوهی است. امام علی7 با معرفی برخی از موارد و مصادیق تفکر جواب روشن و قانع کننده ای به این پرسش که به چه چیزهایی بیاندیشیم داده اند و از آنجا که ارتباط تنگاتنگی میان موضوع تفکر و فرجام نهایی آن وجود دارد امام7 با اشاره به ثمره ها و غایات تفکر پاسخ رسایی نیز به این پرسش که چرا بیاندیشیم فراروی متفکران قرار داده اند. آنچه که راه را برای متفکران درجهت رسیدن به موضوعات و غایات تفکر هموار می کند این است که ابتدا با حقیقت و جایگاه تفکر در متون دینی آشنا شوند، سپس به اصولی که به مدیریت عقل کمک کرده و آن را حاکم بر نفس می کند احاطه پیدا کرده و از وظایف و آفات پیش روی متفکر اطلاع پیدا کنند.