نام پژوهشگر: وجیهه مدبر

واجب الوجود و اوصاف آن از دیدگاه ملا محمد مهدی نراقی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  وجیهه مدبر   مهدی نجفی افرا

چکیده: شناخت ذات و صفات واجب تعالی اهمیّتی شگرف در تعیین مسیر زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد، آنچنانکه فایده اساسی فلسفه در الهیّات بالمعنی الاخصّ، هستی شناسی برهانی و بازشناسی واقعیّت از غیر واقعیّت می باشد. شناخت واجب تعالی اصلی ترین بحثی است که در الهیّات بالمعنی الاخصّ مورد بررسی قرار می گیرد. خداوند تبارک و تعالی محور اصلی تعالیم دین اسلام است. اساس دین اسلام و ادیان ابراهیمی را اعتقاد به وجود او تشکیل می دهد و اصلی ترین مسئله ای که برای جوینده حقیقت مطرح می شود این است که آیا خدایی وجود دارد یا نه و چگونه می توان او را ثابت کرد؟ پاسخ مثبت یا منفی به این سوال، نه فقط نگرش انسان را نسبت به جهان بیرون متفاوت می سازد، بلکه خود انسان هم در پرتو پاسخی که به این پرسش می دهد، جلوه و معنای دیگری می یابد. ما در تحقیق پیش رو در پی این هستیم که دیدگاه حکیم ملامهدی نراقی را در باب شناخت و معرفت واجب بررسی کنیم. ایشان وجود واجب را در خارج امری ضروری می داند و بنابر براهین عقلی همچون برهان صرف الوجود، ابطال دور و تسلسل و نیز از طریق علیّت و براهین دیگر مانند وجوب و امکان به وجود چنین موجودی در خارج اذعان کرده است. در ادامه به اثبات توحید پرداخته و وجود واجب الوجودی غیر از حق تعالی را باطل کرده و ادلّه فراوانی بر اثبات توحید او می آورد. بعد از بیان این مسئله به بررسی صفات ثبوتی اعمّ از علم، قدرت، حیات و غیره پرداخته و برای آنها ادلّه عقلی ذکر می کند. او صفات سلبی را نیز، با ادلّه مختلف برای واجب اثبات می کند. ایشان در باب اثبات توحید و صفات به سوالات فراوانی اشاره کرده و به آنها پاسخ می دهد. واژگان کلیدی: واجب الوجود، توحید، ذات، وحدت، کثرت، صفات.