نام پژوهشگر: روح اله دیباوند
روح اله دیباوند رامین فضل اولی
در شرایط طبیعی، گرادیان هیدرولیکی در آبخوان های ساحلی به سمت دریا می باشد. آب دریا که در انتهای آبخوان ساحلی قرار دارد به علت داشتن املاح، سنگین تر از آب شیرین می باشد و این اختلاف چگالی آب شور دریا به آب شیرین ساحلی باعث پیشروی آب شور دریا و در نتیجه ایجاد گوه آب شور در زیر آب شیرین می گردد. هر گونه تغییر در الگوی جریان نظیر تغییر در پمپاژ و تغذیه آب شیرین در ناحیه ساحلی یا تغییرات جزر و مدی در ناحیه آب شور ، شکل و موقعیت فصل مشترک را متأثر ساخته و باعث جابجایی آن می شود. در مطالعه حاضر پیشروی آب شور بر آبخوان های ساحلی به وسیله مدل sharp بررسی شده است. این مدل، معادلات جریان آب شور و آب شیرین را با شرط حل معادلات در دو سمت سطح تماس بطور همزمان حل می نماید. سپس سه سناریو با عناوین تاثیر موقعیت مرز بالادست، افزایش و کاهش میزان پمپاژ از چاه های حوضه و میزان تغذیه حوضه در شرایط خشک سالی و تر سالی بر پیشروی آب شور مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی مدل حاکی از پیشروی آب شور به میزان 5/1 تا 2 کیلومتر در آبخوان-های ساحلی می باشد. بررسی سناریوهای فوق نشان داد که تنش ایجاد شده ناشی از موقعیت مرزبالا دست، بر سطح مشترک آب شور و شیرین (اینترفیس) موثر است. میزان برداشت از سفره های زیرزمینی به دلیل تاثیر بر سطح آب زیرزمینی، نقش قابل توجه ای بر پیشروی آب شور دارد. همچنین میزان تغذیه در شرایط خشک سالی و ترسالی به دلیل تاثیر مستقیمی که بر سطح ایستابی دارد، نقش بسزایی در موقعیت اینترفیس ایفا می کند.