نام پژوهشگر: سید محمد صاذق سعادتی
سید محمد صاذق سعادتی خسرو حسینی
ساخت یک مدل عددی سهبعدی دقیق از تراوش در بدنه سدهای خاکی، علاوه بر مشخصکردن کلیه پارامترهای نشت از جمله بار کل، فشار، سرعت و گرادیان آب در جایجای بدنه، از جنبههای متعدد دیگر نیز ضروری است. به بیان دیگر، با داشتن چنین مدلی میتوان خصوصیات فیزیکی اجزای سد مانند هسته و زهکشها را در راستای تراوش کمتر طراحی نمود. همچنین میتوان تاثیر راهکارهای اجرایی کنترل نشت را بر کاهش آن ارزیابی نمود و حتی موقعیت سطح پیزومتریک آب را بهطور دقیق مشخص نمود. در این تحقیق، بدنه سد خاکی ناهمگن دامغان به همراه کلیه لایهها، ساختگاه و پی سنگی آن، بهطور یکپارچه توسط نرمافزار seep/3d مدلسازی و تحلیل شده است. تحلیل جریان در بدنه سد خاکی دامغان برای 12 مقطع زمانی، در حالت غیرخطی پایدار صورت گرفته است. میانگین سالانه دبی کل تراوش از مدل عددی سد دامغان، 157 لیتر بر ثانیه محاسبه شده است که با مقایسه این نتایج و اطلاعات حاصل از رفتارنگاری سد در پیزومترهای مختلف نصب شده در بدنه و پی سد، تطابق خوبی مشاهده میشود. در مرحله بعد، به روشهای مختلف کاهش و کنترل نشت در سد های خاکی، قبل و بعد از بهرهبرداری پرداخته شده است و اجرای پرده آببند و پوشش غیر قابل نفوذ بالادست سد، به عنوان دو راهکار کلی کاهش تراوش، مورد توجه قرارگرفته است. مدل عددی سد دامغان با اعمال پردهی آببند در موقعیتها و اعماق مختلف تحلیل شده است و نتایج این مرحله نشان دادهاند که مناسبترین موقعیت احداث پرده آببند در زیر هسته تحتانی سد و در ابتدای شروع آن از پاییندست است. همچنین مناسبترین عمق پرده آببند عمقی است که تا بستر نفوذناپذیر ادامه یابد. در این حالت، نشت کل آب تا 34% کاهش خواهد یافت. همچنین اجرای لایهای نفوذناپذیر در بالادست بدنه سد و کف و حواشی مخزن، نشت را تا 5/13% کاهش میدهد.