نام پژوهشگر: بهنام مهدی خانی
بهنام مهدی خانی نادر فتحیان پور
محدوده اکتشافی آی قلعه سی به وسعت 19کیلومتر مربع یکی از محدوده های شرکت توسعه معادن روی ایران است که بدلیل وجود معدن متروکه سرب و روی در آن، از اهمیت خاصی برخوردار است. این محدوده در 24 کیلومتری جنوب شرق شهرستان تکاب، در حدفاصل دو استان آذربایجان غربی و استان کردستان و در نقشه زمین شناسی 1:100000 تکاب قرار می گیرد. هدف از انجام این پایان نامه بررسی کنترل کننده های کانی سازی در معدن متروکه آی قلعه سی و همچنین بررسی پتانسیل تشکیل کانسار در عمق و تصمیم بر ادامه یا عدم ادامه عملیات اکتشافی بوده است. در صورت تصمیم بر ادامه عملیات اکتشافی، پیشنهاد نقاط بهینه حفاری نیز در اهداف این تحقیق گنجانده شده است. برای نیل به این هدف مطالعات زمین شناسی، سنگ شناسی، کانی-شناسی و بررسی اطلاعات ماهواره ای، ژیوشیمیایی و ژیوفیزیکی در منطقه ای به وسعت 150 کیلومتر مربع انجام شده است. در بررسی های دورسنجی، نقشه زمین شناسی 5000/1 و گسل های منطقه با استفاده از داده های استر تهیه شد. برای تفکیک آلتراسیون های منطقه از روش های نسبت باندی، کمترین مربعات و شاخص طیفی استفاده شد که نتایج بدست آمده از شاخص طیفی برای آلتراسیون های آلونیت و کایولینیت انطباق بسیار خوبی با منطقه داشتند. عمده آلتراسیون های منطقه شامل اکسید آهن، آلونیت، کایولینیت و سیلیس بود که در برداشت های زمینی برای تهیه نقشه زمین شناسی مشخص شدند. در پردازش داده های رسوبات آبراهه ای، از شاخص غنی شدگی استفاده شد که بدلیل تنوع واحدهای سنگی در منطقه، تأثیر بسیار زیادی در نتایج حاصله ایجاد کرد. در نهایت با استفاده از روش های آماری و کلاسیک 5 منطقه مستعد کانی سازی در منطقه مشخص شد. تعداد 891 نمونه های خاک به صورت سیستماتیک از منطقه برداشت شد و با محاسبه ضرایب همبستگی عناصر و روش آنالیز خوشه ای، هاله مرکب ضربی سرب، روی و کادمیوم رسم شد. نقشه بدست آمده در سه نقطه آنومالی بسیار بالایی را در محدوده معدن مشخص نمود. در مطالعات ژیوفیزیکی، 44 کیلومتر خطی برداشت ip-rs با آرایه دو قطبی دوقطبی، فواصل پروفیلی 100 متر و فواصل الکترودی 50 متر برداشت شد. پس از حذف داده های پرت از میان داده ها و تصحیح توپوگرافی با استفاده از مدلسازی معکوس، مقاطع ژیوفیزیکی رسم شد. سپس مقاطع بدست آمده به صورت مدل سه بعدی درآمد. در نهایت با استفاده از تلفیق کلیه نتایج ژیوفیزیکی، ژیوشیمیایی و زمین شناسی یک نقطه حفاری در شمال شرق محدوده برای ادامه فعالیت های اکتشافی و تعیین احتمالی گسترش معدن پیشنهاد شد.