مکانیزم بکار رفته در قلمه کار نیشکر اهمیت فوق العاده ای در میزان مصرف نی و الگوی کشت دارد؛ کاهش میزان مصرف نی در عملیات کاشت مکانیزه نیشکر با توجه به بالا بودن هزینه تهیه قلمه از لحاظ اقتصادی حایز اهمیت است. این مهم جز با اصلاح یا بکارگیری مکانیزم های جدید در کشور امکان پذیر نمی باشد. در این تحقیق مکانیزم های به ثبت رسیده در زمینه کشت قلمه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و در نهایت مناسب ترین طرح به منظور طراحی، ساخت و ارزیابی انتخاب گردید. بکارگیری زنجیر نقاله مجهز به ناودانی های حمل قلمه در موزّع دستگاه این امکان را فراهم می آورد که با ایجاد زمان بندی قلمه ها را با هم پوشانی از پیش تعیین شده یا بدون هم پوشانی در خاک قرار دهد. در طراحی موزّع از برخی خواص بیوفیزیکی قلمه نیشکر استفاده گردید. شاسی کارنده طوری طراحی شد که قرارگیری دو موزّع را برای کشت دو ردیفه فراهم آورد. از دو شیاربازکن در جلو هر موزّع برای ایجاد شیار استفاده شد. فاصله ردیف های کاشت برابر 50 سانتی متر انتخاب و به علت فاصله کم موزّع تا کف شیار لوله سقوط حذف شد. برای به حرکت در آوردن موزّع ها از چرخ زمین گرد استفاده گردید تا هم پوشانی ثابت بماند. سیستم انتقال توان متشکل از دیفرانسیل، محور کاردان، کلاچ و زنجیر بود. کلاچ کفشک داخلی برای قطع و وصل توان و حفاظت موزّع ها در زمان بیش باری بکار گرفته شد. درگیری دایم کلاچ در زمان کاشت با استفاده از یک فنر مارپیچی و آزاد کردن آن با نصب یک جک یک طرفه امکان پذیر شد. برای خارج ساختن شیاربازکن ها از خاک در زمان حمل و نقل از دو جک یک طرفه استفاده شد. پس از اتمام مراحل طراحی، تمامی قسمت های موزّع در محیط نرم افزار مهندسی solid works مدلسازی و سپس نقشه های ساخت استخراج گردید. ارزیابی مزرعه ای کارنده از نظر درصدپرشدگی ناودانی موزّع ها، بیش هم پوشانی و کم هم پوشانی قلمه ها پس از قرارگیری در شیار تحت تأثیر عوامل سرعت کاشت (2، 3 و? کیلومتر بر ساعت)، نوع قلمه (با و بدون پوشال) و زاویه زنجیرنقّاله موزّع (2? و 30 درجه) در سه تکرار انجام گردید. این ارزیابی با هدف تعیین سرعت و زاویه مناسب زنجیرنقّاله انجام شد. به منظور بررسی اثر پارامترهای موثر بر شاخص های ضریب پرشدگی، بیش هم پوشانی وکم هم پوشانی، از آزمایش کرت دو بار خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار آماری sas انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده از تحلیل آماری داده ها، تأثیر سرعت کاشت و زاویه موزّع بر هر سه عامل معنی دار شد. بطوری که با افزایش سرعت کاشت و افزایش زاویه موزّع، کم هم پوشانی افزایش، ضریب پرشدگی و بیش همپوشانی کاهش یافت. از میان عوامل آزمایشی اثر متقابل نوع قلمه و زاویه زنجیرنقّاله بر عامل کم هم پوشانی و ضریب پرشدگی ناودانی ها معنی دار شد. در بهترین حالت، امکان استفاده از موزّع در سرعت 2 کیلومتر بر ساعت در کشت قلمه های با و بدون پوشال امکان پذیر می باشد، با این تفاوت که در موقع استفاده از قلمه های باپوشال زنجیرنقاله در زاویه 30 درجه و در موقع استفاده از قلمه های بدون پوشال زنجیرنقاله در زاویه 25 درجه قرار گیرد.