نام پژوهشگر: فاطمه اقبالی

مطالعه ژئوشیمیایی نفت و مدلسازی حوضه رسوبی میدان آزادگان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) - دانشکده مهندسی معدن 1386
  فاطمه اقبالی   احمدرضا ربانی

ساختمان میدان آزادگان در دشت آبادان به موازات مرز ایران و عراق در فاصله 70 کیلومتری غرب سوسنگرد و در حدود 74 کیلومتری شمال غرب دارخوین و 30 کیلومتری غرب ساختمان جفیر، در مجاورت ساختمانهای مجنون و نهرعمر عراق قرار دارد. این تاقدیس دارای امتداد شمالی- جنوبی و با ساختمانهای دارخوین و حسینیه هم جهت است[9] . تاکنون چهار مخزن که به ترتیب عمق عبارتند از سروک، کژدمی، گدوان، فهلیان در میدان آزادگان شناسایی شده اند. پوش سنگ مخزن فهلیان بخش شیلی سازند گدوان، پوش سنگ مخزن گدوان سازند آهکی داریان، پوش سنگ مخزن کژدمی بخش فوقانی کژدمی و پوش سنگ مخزن سروک لایه های شیلی سازند لافان می باشند. برای تعیین سنگ منشاء میدان آزادگان و مطالعه ژیوشیمیایی نفت این میدان، نمونه نفت متعلق به لایه های گورپی و سروک چاههای a2, a3 مورد مطالعه ژیوشیمیایی قرار گرفته است. مدلسازی حوضه رسوبی(توسط نرم افزار genex ) میدان آزادگان جهت بازسازی تاریخچه تدفین و زمان زایش نفت مورد مطالعه قرار گرفته است. آنالیزهای ژیوشیمیایی انجام شده بر روی نمونه نفت لایه های گورپی و سروک میدان آزادگان، شامل آنالیز کروماتوگرافی ستون سیال، کروماتوگرافی گاز- طیف سنجی جرمی، ایزوتوپ کربن، بیومارکرها می باشد. بر اساس آنالیز کروماتوگرافی سیال، ترکیب نفت میدان مورد مطالعه دارای گوگرد بالا، پارافین نسبتاً کم و غنی از آروماتیک می باشد و از کروژن نوع ii سولفوردار موجود در سازند کربناته – تبخیری منشاء گرفته است. بیومارکرها جهت تعیین محیط رسوبی، سن و بلوغ سنگ منشاء و تطابق نفت- نفت و نفت - سنگ منشاء مورد مطالعه قرار گرفته اند. مطالعات بیومارکری و ایزوتوپ کربن سازندهای کژدمی و گرو را به عنوان مهمترین سنگ های منشاء احتمالی برای میدان آزادگان معرفی می کند. نتایج حاصل از مدلسازی چاه شماره 2 میدان آزادگان نشان می دهد زایش نفت از سنگ منشاء گرو از 45 میلیون سال قبل و مهاجرت نفت از این سازند به سمت مخزن از 30 میلیون سال قبل و زایش نفت از سازند کژدمی از 6 میلیون سال قبل و مهاجرت نفت از این سازند به سمت مخزن از 3 میلیون سال قبل آغاز شده است و هنوز ادامه دارد.