سندروم آسیت یک عارضه متابولیک است که در جوجه های گوشتی به دلیل سرعت رشد زیاد ایجاد می شود و سالانه در حدود یک بیلیون دلار به صنعت پرورش طیور دنیا خسارت وارد می کند. در مناطق مرتفع کاهش فشار نسبی اکسیژن هوا موجب هایپوکسمیا (کمبود اکسیژن در خون) و افزایش فشار خون ریوی (ph) شده که می تواند منجر به بروز سندروم آسیت گردد. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات ماتریکس خارج سلولی بافت شش و کبد، دو اندام مهم درگیر شونده درسندروم آسیت، در جوجه های گوشتی پرورش یافته در منطقه مرتفع شهرکرد و مقایسه آن با جوجه های منطقه کم ارتفاع رشت بود. بر این اساس در سنین دو، سه، چهار، پنج و شش هفتگی نمونه های شش و کبد از 20 جوجه در هر هفته و هر منطقه تهیه شد و تغییرات هیستوپاتولوژیکی و نیز تغییرات مقدار کلاژن و mmpهای این دو بافت مورد مطالعه قرارگرفت. برای بررسی های هیستولوژیکی، نمونه های بافتی در فرمالین %10 فیکس شده و پس از قالب گیری در پارافین و برش گیری با دستگاه میکروتوم به روش h&e رنگ آمیزی شدند. مقدار کلاژن بافت با اندازه گیری مقدار هیدروکسی پرولین به روش اسپکتروفتومتری و با استفاده از دو معرف کلرامین-t و ارلیخ ارزیابی شد. تغییرات میزان mmpها با روش ژلاتین زایموگرافی مورد بررسی قرار گرفت. داده های مربوط به مقدار کلاژن توسط رویه ttest از نرم افزار آماری sas آنالیز شدند و 05/0> p از لحاظ آماری معنی دار در نظر گرفته شد. درجوجه های رشت شش ها ظاهری طبیعی داشتند و آثاری از پرخونی در آن ها مشاهده نشد در صورتیکه در جوجه های شهرکرد شش ها پرخون بوده و مقدار زیادی لخته خون در آن ها وجود داشت که نشان دهنده ابتلاء این جوجه ها به ph است. مطالعات هیستولوژیکی نشان داد که پارابرونش های شش های جوجه های شهرکرد کوچکتر از جوجه های رشت بوده و در آن ها خونریزی وجود داشت. در بافت کبد نیز در جوجه های شهرکرد هپاتوسیت ها تحلیل رفته بودند و سینوسوییدهای کبدی متسع شده بودند. در این تحقیق برای اولین بار مقدار کلاژن بافت کبد و شش در جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت و نیز برای اولین بار میزان mmpهای این دو بافت در جوجه های پرورش یافته در مناطق مرتفع بررسی شد. در جوجه های رشت، میزان mmp-2 بافت کبد و شش با افزایش سن کاهش یافت ولی در جوجه های شهرکرد در تمام سنین به جز چهار هفتگی میزان mmp-2 بالا بود. در چهار هفتگی به دلیل اعمال محدودیت غذایی میزان این آنزیم کاهش قابل ملاحظه ای داشت که منجر به کاهش فعالیت کلاژنولیتیکی و افزایش میزان کلاژن بافت شد. مقدار کلاژن بافت شش جوجه های شهرکرد در تمام سنین به طور معنی داری بالاتر از جوجه های رشت بود که می تواند به دلیل افزایش سنتز کلاژن در شرایط هایپوکسیا باشد. ولی مقدار کلاژن بافت کبد بین دو منطقه تفاوت معنی داری نداشت. مقدار کلاژن بافت کبد و شش در جوجه های رشت در ابتدا و انتهای دوره پرورش تفاوت معنی-داری نداشت ولی در جوجه های شهرکرد مقدار کلاژن این دو بافت در پایان دوره به طور معنی داری کمتر از دو هفتگی بود. میزان بالای mmp-2 در کبد و شش جوجه های شهرکرد باعث ریمادلینگ این دو بافت شده که منجر به بروز تغییرات هیستوپاتولوژیکی می شود. در نهایت با وجود اینکه جوجه های شهرکرد ظاهری سالم داشتند، ولی وجود شرایط هایپوکسیا و ph ناشی از آن سبب ایجاد تغییرات قابل توجهی در سطح سلولی و ملکولی در کبد و شش این جوجه ها شد که این تغییرات می تواند زمینه ساز بروز سندروم آسیت باشد. محدودیت غذایی از طریق کاهش موقتی میزانmmp-2 و کاهش تخریب بافتی باعث کاهش سرعت روند ایجاد آسیت شده و در نتیجه مانع بروز آن تا پایان دوره پرورش می شود ولی اگر این جوجه ها برای مدت طولانی تری نگهداری می شدند احتمال بروز سندروم آسیت در آن ها وجود داشت.