به منظور تعیین تاثیر فواصل ردیف کاشت و تراکم بوته بر شاخص های رشد سرعت پوشش کنوپی وعملکرد گلرنگ توده محلی، کوسه در کشت تابستانه آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در لورک نجف آباد به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 83-1382 به اجرا در آمد فاکتور اصلی شامل فواصل دریف 20 و 30 سانتی متر (کشت مسطح) و 45 سانتی متر (کشت جوی پشته) و فاکتور عرعی شامل تراکم 40 و 50 بوته در مترمربع بود. با افزایش فاصله ردیف و تراکم بوته تمام مراحل نموی گلرنگ شامل سبز شدن، ساقه دهی، رویت طبق، شروع گل دهی، 50 و 100 درصد گل دهی و رسیدگی فیزیولوژیک تسریع می گردید. با کاهش فاصله ردیف و افزایش تراکم بوته وزن خشک و شاخص سطح برگ زیاد شدند. وزن خشک بعد از اتمام گل دهی و lai 14 روز قبل از شروع گل دهی به حداکثر رسید. با کاهش فاصله ردیف و افزایش تراکم بوته سرعت رشد محصول زیاد شد و حداکثر مقدار آن در هر سه فاصله ردیف در مرحله بعد از رویت طبق حاصل شد تراکم 50 بووته نسبت به 40 بوته همراه بیشتری تا تقریبا مرحله 100 درصد گل دهی داشت. حدکثر سرعت رشد نسبی در مرحله ساقه دهی به دست آمد تا 14 روز بعد ساقه دهی با افزایش فاصله ردیف کاهش یافت. اثر تراکم بوته روی rgr بسیار جزیی بود. با افزایش فاصله ردیف میزان جذب خالص nar کاهش یافت و حداکثر آن در مرحله شروع ساقه دهی حاصل شد. تراکم 50 بوته نسبت به 40 بوته فقط از شروع ساقه دهی به طور جزیی nar بیشتری داشت. با کاهش فاصله ردیف و افزایش تراکم بوته دوام سطح برگ افزایش یافت. روند تغییرات lad برای تمام فواصل ردیف و تراکم مشابه بود و با شروع گل دهی به حداکثر رسید. با کاهش فاصله ردیف و افزایش تراکم بوته ارتفاع بوته افزایش یافت. با کاهش فاصله ردیف تعداد شاخه فرعی در بوته طبق در شاخه فرعی طبق در بوته در متر مربع دانه در طبق عملرد تک بوته و محصول درصد و عملکرد روغن و شاخث برداشت به طور معنی داری افزایش ولی وزن هزاردانه به طور ناچیزی کاهش یافت. در این مطالعه بیشترین عملکرد دانه در فاصله ردیف 20 سانتی متر و تراکم 50 بوته به دست آمد. از نتایج کلی این آزمایش می توان چنین استنباط کرد که در شرایط اقلیمی اصفهان کاشت گلرنگ با آرایش و تراکم فوق به عنوان کشت تابستانه ممکن است مناسب باشد و همچنین شاخص های رشد شامل وزن خشک lai, cgr و lad فاکتورهای خوبی برای بیان تفاوت عملکرد تحت تاثیر تراکم بوته و به خصوص فواصل ردیف می باشند.