سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها در زنان است. علی رغم پیشرفت های درمانی، سرطان سینه هنوز میزان مرگ و میر بالایی دارد. درمان های متداول برای درمان سرطان سینه اغلب منجر به ایجاد سمیت و مقاومت دارویی می شوند. بنابراین، تحقیق بیشتر برای کشف و توسعه عوامل ضد سرطان با سمیت کمتر و موثرتر، از جمله محصولات طبیعی مورد نیاز است. اخیراً، بسیاری از مطالعات گزارش کرده اند که بعضی از محصولات طبیعی قادر به مهار رشد سلول های سرطانی، متاستاز و همچنین القای آپوپتوز هستند. زهر زنبور عسل در طب سنتی شرقی برای تسکین درد و درمان بیماری های التهابی مزمن مثل آرتریت روماتوئید مورد استفاده بوده است و امروزه در درمان تومورها مورد توجه قرار گرفته است. ملیتین، ترکیب فعال اصلی زهر زنبور، برای القاء آپوپتوز و دارا بودن اثرات ضد توموری شناخته شده است. پاکلیتاسل به عنوان یک عامل شیمی درمانی با ارزش پدید آمده، که مرگ سلولی آپوپتوزی را در سلول های سرطانی مختلفی القا می کند. هدف مطالعه حاضر بررسی فعالیت ضد توموری زهر زنبور عسل و پاکلیتاکسل بصورت جداگانه و توام بر روی رده سلولی mda-mb-231 بود. رده سلولی سرطان سینه mda-mb-231 از موسسه انستیتو پاستور ایران تهیه شد. سلول هایmda-mb-231 در محیط کشت rpmi 1640 حاوی 10% سرم جنینی گاوی (fbs) کشت شدند و در انکوباتور co2 در دمای ?c 37 نگهداری شدند. به منظور تعیین اثرات سیتوتوکسیک زهر زنبور عسل و پاکلیتاکسل بر روی سلول های mda-mb-231 به صورت جداگانه و توام، این سلول ها با غلظت های مختلف زهر زنبور عسل و پاکلیتاکسل به مدت 24 و 48 ساعت تیمار شدند، سپس میزان بقاء سلولی توسط سنجش mtt تعیین شد. به منظور تعیین نوع مرگ سلولی القا شده به وسیله این ترکیبات، رنگ آمیزی dapi بر روی سلول های تیمار شده با زهر زنبور عسل و پاکلیتاکسل انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از سنجش mtt میزان cc50 زهر زنبور برای رده سلولی mda-mb-231به ترتیب µg/ml9 و µg/ml 7 بعد از طی 24 و 48 ساعت و میزان cc50 پاکلیتاکسل برای این سلول ها به ترتیب 1 و µg/ml 05/0 بعد از طی 24 و 48 ساعت به دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، زهر زنبور و پاکلیتاکسل تکثیر سلول های mda-mb-231 را مهار کرده و موجب القای آپوپتوز در این سلول ها در یک الگوی وابسته به دوز و زمان شدند. از طریق بررسی های مورفولوژیکی، ثابت شد که سلول های mda-mb-231 بعد از تیمار با زهر زنبور و پاکلیتاکسل ویژگی های مشخصه آپوپتوز را نشان می دهند. یافته های ما نشان داد که زهر زنبور و پاکلیتاکسل فعالیت ضد توموری قابل توجهی به صورت جداگانه و توام داشته و اثرات سیتوتوکسیک این ترکیبات توسط همدیگر تقویت می شود. بنابراین، زهر زنبور و پاکلیتاکسل در درمان سرطان سینه به صورت ترکیبی در غلظتی کمتر از زمانی که دارو به تنهایی بکار رود، موثرترند. درمان ترکیبی، که مستلزم استفاده از چندین دارو می باشد، روش متداولی برای درمان سرطان است، زیرا این روش دوز و سمیت مربوط به داروهای منفرد را کاهش می دهد.