نام پژوهشگر: محمدرضا صمد زاده یزدی
شهلا اسکندری داود مرادخانی
هدف از انجام این پروژه، یافتن شرایط بهینه ی بازیابی روی در حضور مقدار فراوانی منگنز، از خاک کم عیار اکسیدی معدن مهدی آباد است. علاوه بر این به بررسی تاثیر هم افزایی (دی-2- اتیل هگزیل فسفونیک اسید) دپا و تری بوتیل فسفات بر روی جدایش روی و منگنز پرداخته شده است. به منظور انجام آزمایش ها، محلول ساختگی مشابه با محلول حاصل از فروشویی خاک معدن تهیه شد و آزمایش های بهینه سازی بر روی این محلول انجام گرفت. عامل های مورد بررسی در مرحله ی استخراج شامل (5/0-5) ph، غلظت حلال های آلی دپا (20-40%) و تری بوتیل فسفات (0-10%)، دما (20-40 درجه ی سانتیگراد)، زمان (1-15 دقیقه)، نسبت فاز آبی به آلی (1-8) بوده و در مرحله ی استخراج معکوس عوامل (1-3/2) ph، نسبت فاز آلی به آبی (10-30) در مرحله ی شستشو؛ غلظت اسید سولفوریک و هیدروکلریک اسید (140-220 گرم بر لیتر) و نسبت فاز آلی به آبی (1-4) مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله ی استخراج تحت شرایط بهینه ی غلظت 25% دپا، دمای 40 درجه ی سانتیگراد، زمان اختلاط 10 دقیقه، نسبت آلی به آبی 1 و طی یک مرحله استخراج؛ روی، منگنز، نیکل و آهن به ترتیب 95/99%، 01/14%، 6/6% و 97% بازیابی شدند. همچنین نتایج آزمایش های هم افزایی دپا و تری بوتیل فسفات نشان داد که تری بوتیل فسفات تاثیر زیادی در بازیابی روی ندارد اما سبب جدایش مناسب روی و منگنز می شود، به طوری که ph50? روی و منگنز در اثر استفاده از تری بوتیل فسفات از 95/0 به 2/1 افزایش می یابد. با انجام آزمایش های شستشو مشخص شد که در نسبت آلی به آبی 10/1 و 3/2=ph روی، منگنز، نیکل و آهن به ترتیب 29/0%، 3/92، 3/0% و 2/4% به فاز آبی بازیابی شدند. در این پروژه با استفاده از اسید سولفوریک و کلریدریک اسید به استخراج معکوس از فاز آلی پرداخته شد و نسبت آلی به آبی 3/1 و غلظت 200 گرم بر لیتر اسید سولفوریک و هیدروکلریک به عنوان مقادیر بهینه انتخاب گردید. در آزمایش های استخراج معکوس با استفاده از اسید سولفوریک بازیابی فلزات به فاز آبی برای روی، منگنز، نیکل و آهن به ترتیب 32/96%، 6/14%، 77/21% و 26/5% و با استفاده از هیدروکلریک اسید به ترتیب 47/95%، 15/15%، 2/10% و 6/6% بدست آمد.